Prezes UODO reaguje na bezpodstawne ujawnianie danych przez polityków

W związku z dużym zainteresowaniem opinii publicznej sprawą ujawniania danych osobowych przez polityków informujemy, że Prezes UODO analizuje takie przypadki i podejmuje działania w ramach swoich uprawnień.

Na stronie internetowej Urzędu opublikowaliśmy wczoraj apel prezesa UODO Mirosława Wróblewskiego do polityków, by nie zapominali o konieczności dbania o zasady ochrony danych osobowych i nie ujawniali danych obywateli. Takie upublicznienie danych może mieć daleko idące negatywne skutki dla pokrzywdzonych osób ze względu na ogromny zasięg kampanii wyborczej i możliwości zwielokrotnienia ujawnionych danych zwłaszcza w sferze cyfrowej. Zachęcamy do zapoznania się z apelem na stronie internetowej urzędu: https://uodo.gov.pl/pl/138/3688

Warto przypomnieć, że w tym samym kontekście prezes UODO przypomniał o zasadach ochrony danych w kampanii wyborczej w komunikacie z dnia 7 maja br. (https://uodo.gov.pl/pl/138/3673).

Informujemy również, że każdy, kto decyduje się na upublicznienie czyichś danych osobowych wraz z komentarzem (np. w internecie, na konferencji itp.) musi mieć świadomość, że tego typu działanie może przede wszystkim skutkować naruszeniem dóbr osobistych, a w następstwie dochodzeniem ich ochrony na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym (zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego, dobra osobiste człowieka, m.in. takie jak: nazwisko, pseudonim czy wizerunek, pozostają pod ochroną prawną).

Należy mieć na uwadze, że o ile ujawnienie danych osobowych stanowi naruszenie ochrony danych osobowych, to nie każde takie działanie wymaga zawiadomienia organu nadzorczego czy też podejmowania działań z urzędu.

W przypadku ujawnienia danych osobowych obywatela (imię i nazwisko) przez Pana Rafała Trzaskowskiego Prezes UODO podejmie sprawę z urzędu. W analogiczny sposób Prezes UODO podejmie sprawę ujawnienia danych tego samego obywatela w wywiadzie video przez Pana Karola Nawrockiego (imię, nazwisko, adres przebywania). Ujawnione dane nie stanowią same w sobie danych szczególnej kategorii, jednak podane dane kontekstowe (np. adres) oraz ogromne zainteresowanie mediów tradycyjnych, elektronicznych i społecznościowych sprawiły, że dane wspomnianego obywatela oraz jego sytuacja życiowa stały się powszechnie znane. W ocenie Prezesa UODO stanowi to okoliczności wyjątkowe, dlatego postanowił podjąć sprawę ujawnienia, przez obu kandydatów na stanowiska Prezydenta RP, danych obywatela.

Zagrożenia wiążą się z kontekstem wypowiedzi, nie tylko jej treścią. Wśród danych ujawnionych na temat wspomnianego obywatela znalazły się: informacje o stanie zdrowia (chorobie alkoholowej, wydanej decyzji o niepełnosprawności), o problemach natury prawnej (przebywaniu w areszcie śledczym), sytuacji osobistej w aspekcie finansowym i rodzinnym (domniemanym zagrożeniu bezdomnością, długotrwałym braku kontaktu z rodziną). W ramach licznych wystąpień odczytywane i okazywane są też odręczne listy. Wszystko to bez wątpienia godzi w prywatność tej osoby.

Przypominamy również, że 7 maja br. prezes UODO zdecydował o podjęciu z urzędu sprawy ujawnienia danych osobowych podczas konferencji prasowej posła PiS Przemysława Czarnka, zorganizowanej wraz z posłami PiS Pawłem Szefernakerem oraz Andrzejem Śliwką. W tym przypadku ujawnienie danych 2 osób miało najszerszy charakter – poseł na Sejm RP ujawnił  imiona, nazwiska, imiona rodziców, numery ewidencyjne PESEL, numery i serię dowodów osobistych, numery NIP, adresy zamieszkania. Poseł P. Czarnek został zobowiązany przez prezesa UODO do przedstawienia wyjaśnień w sprawie pismem z dnia 9 maja br.

Mając na względzie powtarzające się przypadki mogące wskazywać na problemy z przestrzeganiem przepisów o ochronie danych osobowych – prezes UODO, niezależnie od podejmowanych przez UODO własnych działań edukacyjnych oraz przygotowanych przez Urząd poradników, planuje zaproponować po zakończeniu trwającej kampanii Marszałkowi i Kancelarii Sejmu przeprowadzenie szkoleń z zasad ochrony danych osobowych dla biur poselskich oraz klubów parlamentarnych partii politycznych. Podobne szkolenia zostaną zaoferowane także w ramach nawiązanej w ubiegłym roku współpracy prezesa UODO z Krajowym Biurem Wyborczym.

Jednocześnie zwracamy uwagę na fakt, że zdecydowana większość dziennikarzy skutecznie anonimizowała, w swoich materiałach, podawane przez polityków dane osobowe. Bardzo nas cieszy taka postawa mediów nastawiona na ochronę danych osobowych i wykazująca odpowiedzialność.