Nauczyciele gotowi na opracowanie lekcji o ochronie danych osobowych i prywatności

Wiedza o ochronie danych osobowych i prywatności przydatna dla nauczycieli, uczniów i ich rodziców, a przede wszystkim przegląd inicjatyw edukacyjnych i skutecznych metod nauczania potrzebnych do pracy z dziećmi i młodzieżą, to zagadnienia, które złożyły się na dwudniowe szkolenie dla koordynatorów ze szkół biorących udział w XIII edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego "Twoje dane - Twoja sprawa".

Podczas szkolenia online, które odbyło się 20 i 21 października 2022 r., uczestnicy nabywali przede wszystkim umiejętności służące nauczaniu młodych ludzi o ochronie danych osobowych i prywatności. Otwierając szkolenie, Anna Dudkowska, naczelnik Wydziału Edukacji w Departamencie Współpracy Międzynarodowej i Edukacji, zachęciła nauczycieli do podejmowania licznych aktywności w programie, aby poprzez zabawę i naukę rozwijać w uczniach umiejętności z zakresu ochrony danych osobowych. Żeby nauczanie to było skuteczne, część szkolenia poświęconą wymianie dobrych praktyk i prezentacji inicjatyw edukacyjnych, poprzedzono wykładami systematyzującymi wiedzę o ochronie danych osobowych.

Budowanie świadomości i rozumienie zasad ochrony danych

W prezentacji wprowadzającej do tematu szkolenia Piotr Drobek, radca w UODO, zwrócił uwagę, że młodzi ludzie często nie mają świadomości tego, jakie konsekwencje wiążą się z udostępnianiem danych w Internecie. Prelegent zwrócił też uwagę, że nawet jeśli ta świadomość się pojawia, to niekoniecznie musi się to przekładać na postawę młodych ludzi. Dlatego już na wstępie swojego wystąpienia podkreślił, że nauczyciele mają ogromny wpływ na to, jak program edukacyjny UODO dla szkół będzie realizowany.

Z kolei Iwona Piórkowska-Kapica z Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Edukacji zaprezentowała wyzwania związane z kształtowaniem postaw młodych ludzi, wskazując na korzyści, jakie wynikają np. z postępu, który dokonuje się pod wypływem rozwoju nowych technologii, nabywania umiejętności cyfrowych czy tworzenia cyfrowego śladu w pozytywny sposób, np. w celu promowania zdolności i talentów. Zwróciła także uwagę na zjawiska, takie jak: sharenting, grooming, phishing czy spoofing, wyjaśniając na czym polegają i jednocześnie przestrzegając nauczycieli i rodziców przed ich negatywnymi skutkami na młode pokolenie.

Podczas szkolenia wiele uwagi poświęcono także wyjaśnieniu prawnych aspektów przetwarzania danych osobowych w szkole. Aleksandra Głuch z Departamentu Orzecznictwa i Legislacji w UODO wyjaśniła m.in.: kto jest administratorem danych osobowych w szkole, jak należy postępować w przypadku udostępniania danych osobowych w ramach realizacji prawa dostępu do informacji publicznej, w jaki sposób postępuje się z danymi osobowymi nauczycieli czy w odniesieniu do współpracy z organami prowadzącymi, radami rodziców czy trójek klasowych. Z kolei Natalia Paciorek, także z Departamentu Orzecznictwa i Legislacji w UODO, zaprezentowała informacje dotyczące przetwarzaniu danych osobowych zawartych w dzienniku elektronicznym. Wspomniała też o podstawowych zasadach bezpiecznego przetwarzania danych z użyciem nowych technologii. Pierwszy dzień szkolenia zamknęła prezentacja Filipa Szymańskiego z Departamentu Kontroli i Naruszeń poświęcona naruszeniom ochrony danych osobowych, do jakich może dojść w szkole.

Na co zwracać uwagę, przygotowując zajęcia dla uczniów?

– Praktyczny aspekt tej edukacji jest bardzo ważny. Nie chodzi tylko o nabywanie wiedzy, ale kluczowe jest budowanie świadomości i rozumienie pewnych zjawisk związanych z ochroną danych osobowych. Znaczenie ma także stosowanie nabytej wiedzy w życiu codziennym tak, aby w przyszłości dziecko potrafiło samo zadbać o swoje bezpieczeństwo – stwierdziła Marta Mikołajczyk, koordynator programu. Wskazała na trzy obszary, które mają znaczenia w procesie edukacji nt. ochrony danych osobowych. Po pierwsze, wiedza o ryzyku, aby uczeń wiedział, jakie są konsekwencje nierozważnego udostępniania informacji o sobie. Po drugie, wiedza o zabezpieczeniach, aby uczeń orientował się, jak może chronić swoje dane osobowe. Po trzecie, wiedza o prawach, a więc nabycie umiejętności korzystania z praw przysługujących osobie fizycznej na mocy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO).

W swoim wystąpieniu koordynatorka programu zwróciła uwagę, odwołując się do doświadczeń zdobytych w minionych edycjach, że uczniowie zdają sobie sprawę z tego, że tematyka dotycząca ochrony danych osobowych związana jest aktualnie z każdą sferą ich życia. Rozumieją, że jest to kwestia ich bezpieczeństwa oraz wyborów. Poprzez udział w programie edukacyjnym uczniowie dowiadują się sporo ciekawych rzeczy, których wcześniej nie wiedzieli, mimo iż biegle korzystają z zasobów Internetu. Ponadto potwierdzają, że mogą dowiedzieć się wielu praktycznych informacji, mogą także dzielić się swoimi doświadczeniami w tym zakresie. W ten sposób stają się coraz bardziej odpowiedzialnymi i świadomymi użytkownikami Internetu.

O swoich doświadczeniach w realizacji programu, a także o celach i sposobach realizacji przedsięwzięć edukacyjnych w drugim dniu szkolenia opowiadali nauczyciele, reprezentujący szkoły nagrodzono w poprzedniej edycji programu w konkursie Prezesa UODO na realizację najciekawszych inicjatyw.