Prezes UODO zajmie się skargami obywateli w sprawie tzw. wyborów kopertowych

Prezes UODO wycofał z NSA wszystkie skargi kasacyjne w sprawach związanych z przekazywaniem danych obywateli Poczcie Polskiej na potrzeby przeprowadzenia tzw. wyborów kopertowych.

W kwietniu 2020 r., w trakcie pandemii, ówczesny rząd próbował zorganizować wybory prezydenckie wyłącznie w drodze korespondencyjnej. Przygotowania do organizacji tych wyborów zaczęły się zanim umożliwiająca to ustawa weszła w życie. Na potrzeby oszacowania ilości kart do głosowania jakie należy dostarczyć do poszczególnych węzłów pocztowych, Ministerstwo Cyfryzacji przekazało Poczcie Polskiej dane osobowe wyborców z rejestru PESEL na płycie CD. Baza zawierała numery PESEL i adresy zamieszkania.

Dane z bazy PESEL zostały wprowadzone do systemu informatycznego Poczty Polskiej i zniszczone dopiero wtedy, kiedy było jasne, że wybory wyłącznie w drodze korespondencyjnej nie zostaną przeprowadzone.

W związku z tym obywatele składali do Prezesa UODO skargi na naruszenie ich praw przez Pocztę Polską, Ministerstwo Cyfryzacji, a także na niektóre władze samorządowe. Jednak wówczas prezes UODO odmawiał wszczęcia postępowania administracyjnego z uwagi na istniejące w obrocie prawnym, w czasie przekazywania danych osobowych z rejestru PESEL, rozstrzygnięcie Prezesa Rady Ministrów. Chodziło o decyzję administracyjną z dnia 16 kwietnia 2020 r., nakładającą na Pocztę Polską obowiązek, o którym mowa w art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, dla realizacji którego potrzebne jest pozyskanie danych osobowych przez operatora pocztowego. W ówczesnej ocenie prezesa UODO istniała podstawa prawna do udostępnienia tych danych operatorowi pocztowemu, a pozyskanie danych osobowych przez Pocztę Polską miało oparcie w art. 6 ust. 1 lit. c) RODO.

Z 232 skarg PUODO pozostawił bez rozpoznania 123 z uwagi na braki formalne, a w 105 sprawach wydał postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Trzynaście osób zaskarżyło te postanowienia PUODO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a ten ośmiu z nich przyznał rację. Prezes UODO wniósł w 2021 i 2022 roku skargi kasacyjne od tych wyroków do NSA.

Prezes UODO Mirosław Wróblewski wycofał te skargi kasacyjne. W jednej ze spraw NSA umorzył już postępowanie kasacyjne, wskutek czego organ nadzorczy prowadzi postępowanie administracyjne w tej sprawie. Jeśli NSA umorzy postępowania kasacyjne w pozostałych siedmiu sprawach, organ nadzorczy również się nimi zajmie.

Należy przypomnieć, że decyzja Prezesa UODO o wycofaniu wniesionych wcześniej skarg kasacyjnych wynika stąd, że w dniu 13 marca 2024 r. NSA oddalił skargę kasacyjną Poczty Polskiej od wyroku WSA w Warszawie z dnia 26 lutego 2021 r. zapadłego w sprawie ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na czynność Ministra Cyfryzacji w przedmiocie udostępnienia Poczcie Polskiej danych osobowych z rejestru PESEL. Wskutek powyższego orzeczenia NSA, wyrok WSA, w którym sąd ten stwierdził bezskuteczność czynności Ministra Cyfryzacji w przedmiocie udostępnienia Poczcie Polskiej danych osobowych z rejestru PESEL jako naruszającej przepisy prawa obowiązujące w momencie jej dokonania, stał się prawomocny.