Czy dane sędziów poddawanych testowi niezawisłości i bezstronności mogą być publikowane?

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska zwróciła się do Prezesa UODO o wyjaśnienie, jak ma realizować przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej uwzględniając prawo do prywatności. Sprawa dotyczy rozstrzygnięcia, czy dane osobowe sędziów sądów powszechnych i wojskowych  poddawanych tzw. testowi niezawisłości i bezstronności, zawarte w orzeczeniach Sądu Najwyższego i uzasadnieniach tych orzeczeń podlegających, na podstawie art. 8 ustawy o Sądzie Najwyższym, opublikowaniu w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego , powinny podlegać anonimizacji przed tą publikacją.

Prezes UODO odpowiedział, że w przedstawionej sprawie zachodzi zbieg konstytucyjnych praw – prawa do informacji publicznej i prawa do prywatności, a żadne z tych praw nie ma charakteru absolutnego i podlegają one ograniczeniom, zwłaszcza gdy dochodzi do ich zbiegu. W przypadku publikowania danych osobowych sędziów zawartych w orzeczeniach Sądu Najwyższego i ich uzasadnieniach należy ustalić, czy ujawniane informacje mają związek z pełnieniem przez nich funkcji publicznej. Jeśli tak, to informacje te podlegają publikacji. Ocenić to musi jednak sam Sąd Najwyższy.

• Prawo dostępu do informacji publicznej określone jest w art. 61 Konstytucji, który przewiduje, że „Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne”. Uszczegółowieniu tego prawa służy ustawa o dostępie do informacji publicznej (u.d.i.p.).
• Z kolei prawo do prywatności ma swoje źródło w przepisach art. 47 i art. 51 Konstytucji oraz art. 7 i art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
• RODO uznaje udostępnianie danych osobowych zawartych w dokumentach urzędowych (a więc także w orzeczeniach Sądu Najwyższego i uzasadnieniach tych orzeczeń) za jedną ze szczególnych sytuacji związanych z przetwarzaniem i dopuszcza takie udostępnianie przy spełnieniu pewnych warunków. Warunki te zostały wskazane w  art. 86 RODO, przy czym zwrócić należy też uwagę na motyw 154 tego rozporządzenia (UE), w którym prawodawca unijny zawarł wskazówki co do kierunku wykładni ww. przepisu.

Argumentacja PUODO

Materialnoprawną podstawą publikowania orzeczeń Sądu Najwyższego wraz z uzasadnieniami w BIP SN jest art. 8 ustawy o Sądzie Najwyższym. Formalnie spełnia on wymagania z art. 86 RODO i stanowi przesłankę legalizującą takie przetwarzanie danych osobowych w rozumieniu art. 6 ust. 1 lit. c) RODO i art. 9 ust. 2 lit. g) RODO. Ustawodawca uznał działalność orzeczniczą (konkretnie – treść orzeczeń i ich uzasadnień) Sądu Najwyższego za informację publiczną, która w konsekwencji podlega upublicznieniu.

Przepisem mającym zapewnić równowagę między prawem do publicznego dostępu do dokumentów urzędowych a prawem do ochrony danych osobowych jest art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Ogranicza on prawo do informacji publicznej ze względu na prywatność osoby fizycznej. Jednak prywatność osoby pełniącej funkcje publiczne nie ma na gruncie u.d.i.p. charakteru absolutnego. Nie obejmuje informacji, które mają związek z pełnieniem tej funkcji, w tym warunkami jej powierzenia i wykonywania.

Publikacja w Biuletynie Informacji Publicznej Sądu Najwyższego orzeczeń tego sądu (z uzasadnieniami) zawierających dane osobowe sędziów sądów powszechnych albo sądów wojskowych zasiadających w składzie sądu pierwszej instancji albo sądu odwoławczego poddawanych tzw. testowi niezawisłości i bezstronności powinna się odbywać z uwzględnieniem praw tych osób wynikających z RODO i w zgodzie z jego unormowaniami.

Podkreślenia wymaga, że organ nadzorczy nie może zastępować administratora w dokonaniu oceny, czy dana konkretna informacja zawarta w orzeczeniu stanowi informację mającą związek z pełnieniem funkcji sędziego lub warunkami powierzenia i wykonywania funkcji sędziego. Wyłączną odpowiedzialność ponosi w tym zakresie administrator udostępniający dane lub podejmujący w tym zakresie decyzję negatywną.  

DOL.023.696.2024