Zasady ujawniania danych w związku z dotacjami dla związków sportowych wymagają poprawy

Zarządzenie Ministra Sportu i Turystyki o zasadach dzielenia pieniędzy publicznych dla związków sportowych wymaga zmian i dostosowania do RODO – pisze do Ministra Sportu i Turystyki Mirosław Wróblewski, prezes UODO. - Przejrzystość działania podmiotów biorących udział w programach dotacyjnych nie jest wartością nadrzędną, którą można realizować bez zapewnienia prawa do prywatności w określonym zakresie.

Uwagę Prezesa UODO na zarządzenie nr 19 Ministra Sportu i Turystyki z 24 października 2024 r., wprowadzającego zasady przejrzystości w rozdzielaniu publicznych pieniędzy dla związków sportowych, zwróciły związki sportowe: Polski Związek Biathlonu, Polski Związek Narciarski oraz Polski Związek Piłki Nożnej. Zaniepokoiło je to, że zarządzenie zobowiązuje je do publikowania na stronach internetowych dokumentów zawierających dane osobowe.

Zgodnie z „Kryteriami do stosowania w programach Ministra Sportu i Turystyki w zakresie transparentności i funkcjonowania organizacji otrzymujących dotacje” określonymi w załączniku do zarządzenia Nr 19, organizacje sportowe chcące otrzymać dotacje z budżetu państwa, powinny publikować mi.in.

• protokoły z posiedzeń,
• aktualny wykaz wszystkich członków organizacji (nie wskazano przy tym zakresu wymaganych danych),
• rejestr zawartych umów (w tym oznaczenie stron umowy, określenie jej przedmiotu i wartości)
• jak też wykaz wynagrodzeń i wszystkich innych benefitów przekazywanych członkom organów statutowych danej organizacji.

PUODO zauważa, że przyjęcie modelu takiej powszechnej jawności dokumentacji przekracza potrzebę zapewnienia przejrzystości (transparentności) ich funkcjonowania. Prowadzi do nadmiernej ingerencji w prawo do ochrony danych osobowych i prywatności osób, których dane osobowe zostają ujawnione.

W zarządzeniu brak jest właściwej podstawy prawnej dla obowiązku publikacji danych, jak również należytego wykazania celu, w jakim dane osobowe miałyby być ujawniane w pełnym zakresie. Nie został także określony okres retencji danych (czas publikacji danych na stronie internetowej, po upływie które dane są usuwane). Przyjęte rozwiązania godzą zatem w szereg zasad ochrony danych osobowych

Tymczasem wynikający z zarządzenia obowiązek publikacji dokumentacji wiąże się z ujawnieniem danych osobowych szerokiego kręgu osób, nie tylko zawodników i członków organów statutowych organizacji, ale i pracowników oraz innych osób związanych z działalnością związku sportowego. Nie został też wskazany precyzyjnie zakres podlegających publikacji danych, natomiast w pkt II omawianych kryteriów sformułowano wymóg, aby „publikowane na stronie internetowej informacje przedstawiały stan faktyczny”.

Taka treść zarządzenia uzasadnia wniosek o potrzebie ponownej analizy przyjętych rozwiązań przez pryzmat prawa krajowego, tj. standardów konstytucyjnych i ustawy o sporcie oraz RODO.

Podkreślenia wymaga, że wszelkie rozwiązania nakładające na określone podmioty prawa i obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych, w tym ich ujawnianie, powinny wynikać z aktu prawnego rangi ustawy, jak wymaga tego Konstytucja RP (art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 1 i art. 87 ust. 1), nie zaś z zarządzenia ministra.

Ustawodawca, regulując materię dotyczącą przetwarzania danych osobowych, np. kreując obowiązek przetwarzania danych osobowych w określony sposób, powinien w przepisach ustawowych wprowadzić odpowiednio skonstruowaną podstawę prawną, w szczególności powinien określić cel i zakres niezbędnych dla wykonywania określonego celu danych, z uwzględnieniem warunków wynikających z art. 6 RODO.

W przepisach takich należy określić:

• sposoby przetwarzania danych adekwatnie do celów przetwarzania i przyporządkować wykonywanie operacji na danych osobowych ściśle określonym organom/lub podmiotom, zgodnie z ich kompetencjami wynikającymi z powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
• okresy i retencję danych i inne elementy niezbędne dla kompleksowego uregulowania przetwarzania danych dla osiągnięcia celów prawodawcy, z uwzględnieniem art. 6 ust. 3 RODO.

W konsekwencji konieczne jest systemowe podejście do kwestii przetwarzania danych osobowych. Ze względu na charakter przetwarzania danych, tj. ujawnienie danych osobowych na powszechnie dostępnej stronie internetowej, niezbędne jest też przeprowadzenie testu prywatności wymaganego przez RODO. Przeprowadzenie oceny skutków dla ochrony danych osobowych jest narzędziem wspomagającym proces tworzenia przepisów prawa służących przetwarzaniu danych osobowych, ze względu na charakter, zakres, skalę i sposoby przetwarzania danych osobowych, które mogą powodować wysokie ryzyko naruszenia praw i wolności osób, których dane dotyczą.

DPNT.413.4.2025