Jak chronić inspektora ochrony danych przed zwolnieniem z pracy. Sprawa przed Trybunału EFTA

Udział Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu przed Trybunałem EFTA w sprawie E-5/25 Silbernagl (ochrona danych osobowych – podstawy zwolnienia inspektora ochrony danych) jest zasadny. Takie stanowisko Prezes UODO Mirosław Wróblewski przekazał do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kwestia sporna dotyczy odwołania inspektora ochrony danych (IOD).

Powód (Rainer Silbernagl) został powołany do pełnienia funkcji IOD i zatrudniony przez Uniwersytet Liechtensteinu. Następnie na podstawie aneksu został zatrudniony dodatkowo jako doktor habilitowany na stanowisku profesora katedry.

Później weszły w życie przepisy, zgodnie z którymi pracy na stanowisku doktora habilitowanego nie można łączyć z innym zatrudnieniem na uniwersytecie. Z tego powodu z Rainerem Silbernaglem został rozwiązany stosunek pracy.

Powód uważa, że wypowiedzenie nie miało uzasadnionej przyczyny i było nieważne. W ocenie pozwanego RODO i przepisy krajowe nie ustanawiają żadnej ochrony przed zwolnieniem z pracy na podstawie prawa pracy. Sądy pierwszej i drugiej instancji oddaliły żądania powoda. Sprawa trafiła jednak do Książęcego Sądu Najwyższego i do Trybunału Konstytucyjnego.

Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy sąd krajowy postanowił zwrócić się do Trybunału EFTA z wnioskiem o wydanie wykładni przepisów prawa w tej sprawie. Pytania skierowane do Trybunału dotyczą w szczególności zakresu ochrony przed zwolnieniem, jakie przyznają inspektorom ochrony danych art. 38 ust. 3 zdanie drugie RODO oraz regulacje krajowe. Zgodnie z tym przepisem RODO inspektor ochrony danych nie może być odwoływany ani karany przez administratora ani podmiot przetwarzający za wypełnianie swoich zadań.

Jak wskazuje PUODO w piśmie do KPRM – stosowanie ww. przepisu RODO może sprawiać  w praktyce problemy. Wskazują na to m.in. pytania kierowane przez sądy krajowe zarówno do TSUE, jaki i do Trybunału EFTA. Polski ustawodawca nie zdecydował się dotychczas na przyjęcie regulacji doprecyzowujących rozwiązania przewidziane w art. 38 ust. 3 zdanie drugie RODO.

W ocenie Prezesa UODO orzeczenie, które zapadnie w sprawie E-5/25 Silbernagl przed Trybunałem EFTA może mieć znaczenie nie tylko w zakresie stosowania art. 38 ust. 3 zdanie drugie RODO, ale również może mieć wpływ na zakres i kierunek doprecyzowania w polskim porządku prawnym regulacji dotyczących odwoływania IOD.

Przyjąć zatem można, że wyrok Trybunału EFTA może powodować konieczność zmiany polskiego prawa lub praktyki jego stosowania.

DPNT.0623.13.2025