Jawność danych osobowych w CEIDG rodzi ryzyka dla praw i wolności osób ewidencjonowanych

Model powszechnej jawności danych osobowych przedsiębiorców podlegających wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wymaga rewizji z punktu widzenia celów dla jakich dane osobowe są pozyskiwane i wykorzystywane, w perspektywie ryzyk dla praw i wolności osób ewidencjonowanych.

W CEIDG gromadzone są dane przedsiębiorców bez względu na charakter i skalę ich działalności. Publicznie są w nim dostępne dane jak: imię i nazwisko, numer REGON, NIP, adres do doręczeń, adres do doręczeń elektronicznych, adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Rejestr funkcjonuje w ten sposób od jego powstania, czyli od 2011 roku. Tymczasem szybkiemu postępowi technologicznemu towarzyszy rozwój metod przetwarzania danych osobowych, a wraz z nim również szereg nowych zagrożeń dla praw i wolności osób, których dane dotyczą – napisał prezes UODO Mirosław Wróblewski w wystąpieniu do ministra finansów Andrzeja Domańskiego.

Zasadniczym problemem jest to, że w przypadku wielu przedsiębiorców adres prowadzenia działalności gospodarczej jest jednocześnie adresem zamieszkania. To powoduje szereg zagrożeń dla życia prywatnego i rodzinnego. Zagrożenia te pozostają szczególnie istotne w przypadku przedsiębiorców, którzy ze względu na rodzaj prowadzonej działalności, czy piastowanie określonych funkcji społecznych mogą być szczególnie narażani na niebezpieczne zachowania. Mówimy tu o kierowaniu natarczywego marketingu, rozpowszechnianiu informacji w sieci ale także nachodzeniu, szykanowaniu, czy kierowanie gróźb, zniewag, a nawet atakach przemocy. Chodzi np. o lekarzy, psychologów, publicystów, mediatorów, audytorów, księgowych, pośredników nieruchomości, terapeutów ale także osoby wykonujące inne zawody.

Przyjęcie modelu jawności rejestru publicznego, w którym zawarte są dane osobowe powinno być poprzedzone rzeczowym wykazaniem z jakich względów taki model uznano za konieczny. Konieczna byłaby też analiza ryzyk dla ochrony danych osobowych. Organ nadzorczy proponuje możliwe rozwiązania:

• Rozważenia wymaga to, czy nie ograniczyć powszechności dostępu do danych adresowych, np. poprzez wprowadzenie możliwości zastrzeżenia danych przez przedsiębiorcę, czy też poprzez wprowadzenie dobrowolności ich ujawniania – jeżeli adres prowadzenia działalności jest jednocześnie miejscem zamieszkania przedsiębiorcy.
• Innym rozwiązaniem może być wprowadzenie trybu wnioskowego dostępu do danych adresowych – ograniczenia dostępu jedynie do podmiotów formalnie występujących o udostępnienie danych, przynajmniej w przypadku przedsiębiorców prowadzących określony rodzaj działalności.
• Kolejnym problemem jest to, że dane osobowe przedsiębiorcy pozostają jawne także po zawieszeniu, jak i po zakończeniu prowadzenia działalności – dane ulegają usunięciu po upływie 10 lat od wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru. Konieczność przechowywania danych w CEIDG po zakończeniu działalności jest zrozumiała ze względu na potrzebę zapewnienia stabilności obrotu gospodarczego. Informacje o byłym przedsiębiorcy mogą być niezbędne w celu np. dochodzenia roszczeń cywilnych w związku z zakończoną działalnością. Pod rozwagę należy jednak poddać czy do tego celu konieczne jest zachowanie pełnej jawności i powszechności dostępu do wszystkich danych byłego przedsiębiorcy.

DPNT.413.32.2025