Prezes UODO wystąpił do Minister Zdrowia o zmiany w zasadach jawności dostępu danych w RPWDL

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosław Wróblewski zwrócił się do minister zdrowia Jolanty Sobierańskiej-Grendy z prośbą o podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do zmiany modelu pełnej jawności dostępu do danych osobowych osób objętych obowiązkiem wpisu do Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą (RPWDL).

Proponowane przez Prezesa UODO zmiany mają na celu zagwarantowanie wyższego stopnia ochrony danych osobowych oraz konstytucyjnych praw do prywatności i do autonomii informacyjnej jednostki.

Impulsem do wystąpienia stały się docierające do Prezesa Urzędu sygnały wyrażające zaniepokojenie w związku z pełną jawnością dostępu do danych osobowych zawartych w RPWDL. W ostatnim czasie w tej sprawie apelowała także Naczelna Rada Lekarska, zwracając uwagę na swoje obawy o bezpieczeństwo lekarzy i innych osób wykonujących zawody medyczne, które z mocy przepisów ustawy o działalności leczniczej muszą być wpisane do RPWDL. Przepisy tej ustawy regulują tryb składania wniosku o wpis do RPWDL oraz to, jakie dane mają zostać w nim zawarte.

Organ nadzorczy nie kwestionuje racjonalnych celów funkcjonowania RPWDL jako instrumentu społecznej kontroli, umożliwiającego m.in. weryfikację przez pacjentów podmiotów i osób wykonujących działalność leczniczą. Podnosi jednak to, że cele te winny być realizowane tak, aby zapewniać równowagę między wykonywanym zadaniem publicznym a zagrożeniami dla praw i wolności osób, których dane są dostępne w RPWDL.

Należy bowiem pamiętać, że osoby prowadzące działalność leczniczą czy praktyki medyczne – równolegle do tego, że ich dane są jawne w RPWDL – pozostają pod ochroną prawną Konstytucji RP, ale również rozporządzenia 2016/679, czyli RODO. Ochrona z RODO nie może być ograniczona mocą przepisów krajowych bez zachowania równowagi pomiędzy prawem do prywatności i ochrony danych osobowych a prawem do informacji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą (powszechna jawność danych rejestrowych osób i podmiotów zawartych w RPWDL). Tymczasem każda osoba z poziomu przeglądarki internetowej może uzyskać dostęp do informacji o tych podmiotach, w zakresie m.in. imion i nazwisk, numerów NIP, REGON, adresu korespondencyjnego, adresu miejsca udzielania świadczeń.

Organ nadzorczy dostrzega niebezpieczeństwo w takim  postępowaniu z danymi osobowymi danych osobowych. Publiczny dostęp np. do adresu domu rodzinnego może prowadzić do wielu zagrożeń, począwszy od uciążliwego marketingu, kradzieży, na aktach przemocy kończąc. A niedawne incydenty związane z agresją wymierzoną w pracowników medycznych pokazują, że należą oni do grupy szczególnie narażonej na tego rodzaju ryzyka. Prezes UODO zauważa też, że dane powszechnie dostępne w różnego rodzaju rejestrach publicznych są dziś często wykorzystywane choćby do łączenia z innymi danymi poprzez automatyczne pobieranie informacji z sieci.

W ocenie Prezesa UODO należałoby rozważyć wprowadzenie regulacji ograniczającej powszechny dostęp do danych osobowych z RPWDL. Jednym z rozwiązań mogłaby być wprowadzenie fakultatywności po stronie osób, których wpis dotyczy, co do zamieszczania danych adresowych, tj. adresu zamieszkania, adresu korespondencyjnego oraz miejsca udzielania świadczeń, jeśli jest ono tożsame z miejscem stałego pobytu, a także co do danych kontaktowych. Warto rozważyć także rozpatrzyć możliwość odstąpienia od powszechnej jawności danych adresowych i kontaktowych.

Analizy wymaga także to, w jakim zakresie RPWDL mógłby zostać ograniczony co do jawności oraz bezwnioskowego dostępu do danych. Zdaniem Prezesa UODO ogólnodostępność rejestru powinna zostać ograniczona do najbardziej istotnych danych, pozwalających na weryfikację osoby czy podmiotu świadczącego usługi pod względem posiadanych uprawnień (np. wpis do okręgowego rejestru lekarzy, numer prawa wykonywania zawodu). Inne dane mogłyby być udostępniane wyłącznie w trybie wnioskowym oraz w przypadkach określonych ustawowo (gdy przez wnioskującego zostanie wykazany interes prawny w posiadaniu danych bardziej szczegółowych). Według Prezesa UODO warte rozważenia jest też wprowadzenie sankcji za wykorzystywanie danych niezgodnie z celem ich udostępnienia.

Poza tym, istotną przesłanką do rozpatrzenia zmian w przepisach regulujących model RPWDL jest wg organu nadzorczego fakt, że prawny mechanizm funkcjonowania RPWDL nie zmienił się od ponad dziewięciu lat, i został wprowadzony w życie jeszcze przed wprowadzeniem rozporządzenia 2016/679. Co więcej, zmiany w nim nie były dotąd rozważane w kontekście zmieniających się uwarunkowań społecznych i podatności wynikających z rozwoju zagrożeń cyfrowych.

Prezes UODO deklaruje gotowość do udziału w dalszej dyskusji dotyczącej szczegółowych rozwiązań prawnych oraz oferuje eksperckie wsparcie zarówno w toku prac legislacyjnych, jak i na etapie prac wstępnych.

DPNT.413.37.2025