
Decyzja
DS.523.4750.2023
Na podstawie art. 104 § 1 i art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572) w związku z art. 7 ust. 1 i ust. 2, art. 102 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781) w związku z art. 6 ust. 1, art. 9 ust. 1 i 2, art. 58 ust. 2 lit. i, art. 83 ust. 1 i 2 oraz art. 83 ust. 5 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 4.05.2016, str. 1, Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 4.03.2021, str. 35), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pani X.Y., zam. ul. (...), na nieprawidłowości w procesie przetwarzania Jej danych osobowych przez Komendanta Głównego Policji z siedzibą w Warszawie (02-624) przy ul. Puławskiej 148/150, polegające na udostępnieniu podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. danych osobowych Pani X.Y. w zakresie:
- informacji objętych tajemnicą lekarską, w tym informacji o:
- stanie zdrowia,
- leczeniu (...), w tym, że cierpi na (...),
- ówczesnym stanie zdrowia psychicznego Pani X.Y., tj. m.in. o stanie emocjonalnym, o rzekomej (...), o rzekomych (...);
- informacji o aktualnym stanie zdrowia fizycznego Pani X.Y., w tym m.in. informacji o przebiegu (...);
- informacji o rozpadzie związku Pani X.Y., a w konsekwencji o Jej orientacji seksualnej;
- informacji o miejscowości zamieszkania Pani X.Y., rodzaju zabudowy mieszkalnej obejmującej Jej lokal i tytule prawnym do lokalu, w którym zamieszkiwała;
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych
1) stwierdzając naruszenie przez Komendanta Głównego Policji z siedzibą w Warszawie (02-624) przy ul. Puławskiej 148/150 przepisów:
a) art. 6 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), poprzez udostępnienie bez podstawy prawnej podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. danych osobowych Pani X.Y., zam. ul. (...), w zakresie informacji o rozpadzie jej związku, miejscowości zamieszkania, rodzaju zabudowy mieszkalnej obejmującej Jej lokal i tytule prawnym do lokalu, w którym zamieszkiwała;
b) art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), poprzez udostępnienie bez podstawy prawnej podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. danych osobowych Pani X.Y. w zakresie informacji o fakcie jej leczenia (...), o tym że cierpi ona na (...), o miejscu przeprowadzenia (...) i informacji o jej stanie emocjonalnym - w zakresie informacji o (...) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”;
nakłada na Komendanta Głównego Policji administracyjną karę pieniężną w wysokości 75.000 zł (słownie: siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) za powyższe naruszenie;
2) w pozostałym zakresie umarza postępowanie.
Uzasadnienie
- W dniu (…) r. do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (zwanego dalej: Prezesem UODO) wpłynęła skarga Pani X.Y., zam. ul. (...) (zwanej dalej Skarżącą), reprezentowanej przez Panią (…) Q.Ą., na nieprawidłowości w procesie przetwarzania Jej danych osobowych przez Prokuraturę Okręgową w Ź. oraz przez Komendanta Głównego Policji z siedzibą w Warszawie (02-624) przy ul. Puławskiej 148/150 (zwanego dalej: Komendantem), polegające na udostępnieniu danych osobowych Skarżącej podczas konferencji prasowej w dniu (...) r.
- W treści skargi pełnomocnik Skarżącej wskazała, że cyt. „I. składam skargę na (…) Komendę Główną Policji (…) w związku z: 1) naruszeniem ochrony danych osobowych w rozumieniu przepisów Rozporządzenia, polegającym na nieuprawnionym ujawnieniu (rozpowszechnieniu) danych osobowych Skarżącej, w tym szczególnych kategorii danych osobowych, w treści konferencji prasowej z udziałem Komendanta Głównego Policji w dniu (...) r.; 2) niezgłoszeniem Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych (dalej: „Organ”) naruszenia ochrony danych osobowych oraz niezawiadomieniem Skarżącej o naruszeniu ochrony danych osobowych przez Podmioty skarżone, mimo naruszenia praw i wolności Skarżącej: II. zarzucam Podmiotom skarżonym naruszenie art. 5 ust. 1 pkt lit. a, c oraz f, art. 6, art. 9 ust. 1 i 2, art. 32 ust. 1, art. 33 ust. 1 oraz 34 ust. 1 Rozporządzenia; III. wnoszę o stwierdzenie naruszenia przez Podmioty skarżone przepisów Rozporządzenia, które jednocześnie uzasadnia nałożenie na każdy z Podmiotów skarżących osobno kary pieniężnej w wysokości 100 000 złotych; IV. zgodnie z art. 58 ust. 2 lit g Rozporządzenia żądam usunięcia danych osobowych przetwarzanych niezgodnie z prawem, w tym podjęcia działań, by poinformować administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, które dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje”.
- Pełnomocnik Skarżącej podniosła, że cyt. „1. Materiały i wypowiedzi wyemitowane w trakcie Konferencji prasowej zawierały informacje objęte tajemnicą lekarską, w tym o stanie zdrowia Skarżącej. Ujawniono informacje o leczeniu (...) Skarżącej; o tym, że cierpi na (...) (co, wobec tego, że informacje przekazywała lekarka (…), w sposób oczywisty sugeruje (...); o rzekomym, ówczesnym stanie zdrowia psychicznego Skarżącej, tj. m.in. o stanie emocjonalnym, o rzekomej (...) oraz, co można wywnioskować z wypowiedzi Operatora w trakcie pierwszej rozmowy, o rzekomych (...). Wybiórcza anonimizacja rozmowa pozwoliła opinii publicznej na nieuprawnioną spekulację na temat rodzaju i skali (…) Skarżącej. 2. Ujawniono także informacje o aktualnym stanie zdrowia fizycznego Skarżącej, w tym m.in. informacje o przebiegu (...) na moment wydarzeń z (...) r. Ponadto, ujawniono informacje dotyczące życia prywatnego Skarżącej (domniemany rozpad związku), a w konsekwencji o jej orientacji seksualnej. 3. Wobec ewidentnych naruszeń przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych, tylko na marginesie trzeba dodać, że ujawniono także informacje o miejscowości zamieszkania Skarżącej, informacji o rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu 4. Ujawnienie danych osobowych Skarżącej, w tym szczególnych kategorii danych osobowych, podczas Konferencji prasowej naruszało zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych, w szczególności zasadę zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych (art. 5 ust. 1 lit. a, art. 6 Rozporządzenia) (…) 6. Tylko na marginesie można wskazać, że ujawnienie informacji na temat Skarżącej naruszało także zasadę minimalizacji danych (art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia) oraz zasadę integralności i poufności (art. 5 pkt 1 lit. f Rozporządzenia). 7. Ponadto, nie zostały spełnione żadne przesłanki uzasadniające zgodność z prawem przetwarzania danych Skarżącej (…) 9. Powyższe rozważania prowadzą także do wniosku, że wbrew wymogom art. 32 ust. 1 Rozporządzenia, Podmioty skarżone nie wdrożyły odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa przetwarzania danych, odpowiadający ryzyku naruszenia praw lub wolności Skarżącej. 10. Ponadto, w sprawie doszło do naruszenia art. 33 ust. 1 oraz art. 34 ust. 1 Rozporządzenia poprzez niezgłoszenie Organowi przez Podmioty Skarżone naruszenia ochrony danych osobowych oraz niepoinformowanie Skarżącej o naruszeniu, mimo, że biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, występowało ewidentne, wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności Skarżącej. 11. Zakładając, że celem Konferencji prasowej miało w teorii być udzielenie odpowiedzi na zarzuty stawiane funkcjonariuszom Policji w materiale dziennikarskim, czy też poinformowanie opinii publicznej o działaniach prowadzonych w sprawie Skarżącej, ujawnienie informacji, o których mowa powyżej, nie było w jakimkolwiek zakresie proporcjonalne do wyznaczonego celu ani nie miało jakiegokolwiek uzasadnienia merytorycznego. Rzeczywistym celem publikacji ww. danych było upokorzenie Skarżącej, zdyskredytowanie jej oczach w opinii publicznej i wymierzenie jej publicznej kary za wypowiedzi o nadużyciach funkcjonariuszy Policji. Stanowiło naruszenie prawa Skarżącej do ochrony danych osobowych, do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz zakazu poniżającego traktowania albo karania.”.
- Pełnomocnik Skarżącej podniosła również, że cyt. „Konferencja prasowa lub jej fragmenty były publikowane i komentowane przez liczne ogólnopolskie media. Całość nagrań wyemitowanych w trakcie Konferencji prasowej, jak i pozostała część Konferencji prasowej jest dostępna w Internecie, w tym między innymi na portalu Ę. (...) oraz na stronie internetowej (...) ”.
- Pismem z (…) r. (karta 17 akt sprawy) Prezes UODO na podstawie art. 66 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572; dalej jako: Kpa), poinformował pełnomocnik Skarżącej m.in., że:
- podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy;
- Prezes UODO uczyni przedmiotem rozpoznania należącą do jego właściwości sprawę dotyczącą skargi Skarżącej na nieprawidłowości w procesie przetwarzania jej danych osobowych przez Komendę Główną Policji.
W toku postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w niniejszej sprawie, Prezes UODO ustalił, co następuje:
- Informacje dotyczące Skarżącej zostały uzyskane przez Policję w związku z telefonicznym zgłoszeniem alarmowym na numer alarmowy 112 dokonanym przez lekarza Skarżącej (...) r., podczas którego poinformował on, że Skarżąca znajduje się w stanie wskazującym na możliwość (…) w związku ze złym stanem psychicznym. Zgłoszenie zostało przekierowane do dyżurnego Komendy Miejskiej Policji w Ź. oraz zostało zarejestrowane w Ą. (…) (zwanym dalej Ą.). Informacje dotyczące Skarżącej zostały również uzyskane przez policjantów w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach podjętej przez nich interwencji w dniach (...) r. w związku ze zdarzeniem w (…) Skarżącej, a następnie w (...) Szpitalu (...) w Ź. oraz w Szpitalu (...) w Ź. Informacje, w tym dane osobowe, w Ą. Policja przetwarza w celu realizacji zadań ustawowych, w tym w szczególności określonych w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (zwanej dalej ustawą o Policji) na podstawie art. 20 ust. 1-1d i 2b ustawy o Policji (dowód: str. 8-9 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karty 37 verte-38 akt sprawy).
- Przetwarzane w Ą. nagrania rozmów dotyczących Skarżącej z numerem alarmowym 112 i dyżurnym Komendy Miejskiej Policji w Ź. oraz informacje związane z czynnościami wykonywanymi przez policjantów w sprawie zgłoszenia dotyczącego Skarżącej zostały uzyskane przez zespół kontrolerów z (...) Komendy Głównej, którzy na polecenie Komendanta wykonywali czynności kontrolne w celu dokonania ustaleń z czynności przeprowadzonych wobec Skarżącej w dniach (...) r. przez funkcjonariuszy Policji na ul. (...) w Ź. oraz w (...) Szpitalu (...) w Ź. i w Szpitalu (...) w Ź. Powyższe czynności kontrolne zostały przeprowadzone na polecenie Komendanta w trybie § 7 pkt 4 i § 11 zarządzenia nr 30 Komendanta z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania organizacji hierarchicznej w Policji (Dz. Urz. KGP poz. 99 ze zm.) (dowód: str. 9 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 38 akt sprawy).
- (...) r. stacja telewizyjna Ń. wyemitowała w programie informacyjnym „(...)” materiał z udziałem Skarżącej, który dotyczył zdarzenia z (...) r. Wskazany wyżej materiał jest dostępny na stronie internetowej pod adresem (...), jako część opublikowanego (...) r. artykułu zatytułowanego: „(...)”. W tym materiale filmowym wskazywane jest imię Skarżącej, nie jest wskazywane jej nazwisko, widoczna jest jej postać, jej twarz oraz słychać jej głos (dowody: notatka służbowa z 26 czerwca 2024 r. z obejrzenia nagrania ww. materiału wraz z załącznikami - karty 46-52 akt sprawy).
- (...) r. Skarżąca wystąpiła w stacji telewizyjnej Ó. w programie „(...)”. Materiały filmowe z tego wystąpienia są dostępne na stronie internetowej pod adresem (...), jako część opublikowanego (...) r. artykułu zatytułowanego: „(...)”. W tych materiałach filmowych podane jest imię Skarżącej, nie jest wskazywane nazwisko Skarżącej, widoczna jest twarz oraz słychać jej głos (dowody: notatka służbowa z 27 czerwca 2024 r. z obejrzenia ww. materiałów wraz z załącznikami - karty 53-60 akt sprawy).
10. W związku ze zdarzeniem z udziałem Skarżącej (...) r. Prokuratura Rejonowa (...) w Ź. prowadziła śledztwo o sygn. (...) w sprawie o przestępstwo z art. (…) ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 ze zm.; dalej jako: Kodeks karny), oraz o przestępstwo z art. (…) Kodeksu karnego (dowód: str. 10 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 38 verte akt sprawy). Prowadzenie tego śledztwa zostało przekazane do Prokuratury Okręgowej w Ź., gdzie sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt (...) (dowód: str. 7 wyjaśnień Komendanta z 13 sierpnia 2024 r. – karta 101 akt sprawy).
11. Naczelnik (...) Komendy Wojewódzkiej Policji w Ź. pismem z (...) r. wystąpił do Prokuratury Okręgowej w Ź. o wyrażenie zgody na udostępnienie nagrań ze zgłoszonej pod numer alarmowy 112 interwencji podjętej (...) r. przez funkcjonariuszy Komisariatu Policji (...) w Ź. wobec Skarżącej, a także o wyrażenie zgody na ich publikację w środkach masowego przekazu (dowody: str. 10 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 38 verte akt sprawy i kopia ww. pisma dołączona do wyjaśnień Komendanta z 13 sierpnia 2024 r. – karta 103 akt sprawy). W odpowiedzi, Prokurator Okręgowy w Ź. w piśmie z (...) r. wskazał „(…) wyrażam zgodę na ich publikację w środkach masowego przekazu za wyłączeniem tych informacji, które podlegają ochronie danych osobowych, w szczególności danych identyfikujących lekarza oraz pacjentkę, a także wszelkich informacji objętych tajemnicą podlegającej reżimowi Ustawy z dnia 5 grudnia 1994 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (…) oraz Ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (…)” (dowód: dołączona do wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. kopia pisma Prokuratora Okręgowego w Ź. z (...) r. – karta 42 akt sprawy).
12. (...) r. w Komendzie Głównej Policji odbyła się konferencja prasowa z udziałem Komendanta Głównego Policji. W trakcie tej konferencji prasowej zostały odtworzone nagrania dotyczących Skarżącej rozmów z numerem alarmowym 112 i dyżurnym Komendy Miejskiej Policji w Ź., z usuniętymi fragmentami tych rozmów (dowody: wyjaśnienia Komendanta z 30 listopada 2023 r., notatka służbowa z 3 lipca 2024 r. z obejrzenia nagrania z konferencji prasowej – karty 61-62 akt sprawy). Nagrania te pochodziły z ustaleń (...) Komendy Głównej Policji (dowód: str. 10 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 38 verte akt sprawy), z Ą. (str. 5 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r.- karta 36 akt sprawy). W pierwszej części swojego wystąpienia podczas ww. konferencji Komendant m.in.:
- wskazał, że „(...)”;
- poinformował, że informacje, które przedstawi, to cyt. „(...)”;
- wskazał, że to o czym będzie mowa, cyt. „(…)”.
Następnie odtworzono nagranie połączenia telefonicznego z dyspozytorem Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego z (...) r. z godz. (...) o treści m.in.:
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony] (…)”.
Operator: „(…)”
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony]”
Operator: „(…)”
Zgłaszająca: „(…)”.
Operator: „[dźwięk zagłuszony] (…)”
Zgłaszająca: „[dźwięk zagłuszony], (…) [dźwięk zagłuszony] (...)”.
Operator: „(…)”
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony], (…)”.
Operator: „(…)”
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony]”
Operator: „(…) [dźwięk zagłuszony], (…) [dźwięk zagłuszony]”
(…)
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony], (…)”
Operator: „(…) [niezrozumiałe] (…)”
Operator: „(…)”
Zgłaszająca: „(…)”.
(…)
Operator: „(…) [dźwięk zagłuszony] (…)”
Zgłaszająca: „(…)”
(…).
Po zakończeniu powyższego nagrania Komendant poinformował m.in. o czynnościach przeprowadzonych przez dyspozytora Centrum Powiadamiania Ratunkowego i Policję w związku ze zgłoszeniem utrwalonym na tym nagraniu. Na koniec swojej wypowiedzi w tej kwestii Komendant poinformował, że Dyżurny Komendy Miejskiej Policji w Ź. zadzwonił do zgłaszającej i przeprowadził kolejną rozmowę, cyt. „(…)”. Następnie odtworzono nagranie o treści m.in.:
(…)
Zgłaszająca: „(…)”
Zgłaszająca: „(…)”
Dyżurny KMP: „(…) [dźwięk zagłuszony] (…)”
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony], (…) [dźwięk zagłuszony] (…) [dźwięk zagłuszony]”
Dyżurny KMP: „(…)
Zgłaszająca: [dźwięk zagłuszony]
Dyżurny KMP: „(…)”
Zgłaszająca: „(…) [dźwięk zagłuszony].”
Dyżurny KMP: „(…)”
Zgłaszająca: „(…)”
(…)
Dyżurny KMP: „(…)”
Zgłaszająca: „[dźwięk zagłuszony] (…) [dźwięk zagłuszony] (…) [dźwięk zagłuszony] (…)”.
Dyżurny KMP: „(…)”.
Zgłaszająca: „(…)”.
Dyżurny KMP: „(…)”
Zgłaszająca: [dźwięk zagłuszony]
Dyżurny KMP: „[niewyraźnie] (…)”
(…)
W trakcie odtwarzania ww. nagrań ich transkrypcja była wyświetlana na ekranie znajdującym się za Komendantem. W dalszej części konferencji prasowej Komendant m.in. opisał przebieg czynności funkcjonariuszy policji w sprawie i intencje działań funkcjonariuszy. W tej części konferencji Komendant wskazał m.in. cyt. „(…)” oraz „(…)”. Następnie Komendant odpowiadał na pytania przedstawicieli mediów (dowód: notatka służbowa z 3 lipca 2024 r. z obejrzenia nagrania ww. konferencji opublikowanego na stronie internetowej o adresie (...) – karty 61-62 akt sprawy).
13. W konferencji prasowej Komendanta w dniu (...) r. uczestniczyli przedstawiciele mediów, w tym m.in. stacji V., Y., Ó., Q. Była ona również transmitowana przez Internet (dowód: str. 7 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 37 akt sprawy). Przekaz na żywo z konferencji był realizowany przez obecnych na miejscu przedstawicieli mediów. Konferencja nie była transmitowana na żywo przy użyciu policyjnych kanałów informacyjnych (dowód: str. 9 wyjaśnień Komendanta z 13 sierpnia 2024 r. – karta 102 akt sprawy).
14. Komendant w złożonych w sprawie wyjaśnieniach wskazał, że cyt. „W dniu (...) r. w Komendzie Głównej Policji odbył się briefing prasowy z udziałem Komendanta Głównego Policji gen. insp. (...) dotyczący przedstawienia autentycznych okoliczności działań funkcjonariuszy Policji w związku ze zdarzeniem mającym miejsce w dniach (...) r. w (...), charakteru tych działań oraz wyjaśnienia przyczyn podjęcia czynności przez funkcjonariuszy Policji w związku z tym zdarzeniem w stosunku do osoby - p. (...), która w związku z otrzymaną przez dyżurnego Komendy Miejskiej Policji w (...) na numer alarmowy 112, informacją mogła znajdować się w stanie zagrażającym jej życiu lub zdrowiu, w tym w stanie, który mógł prowadzić do (…), a także w związku z otrzymaną w ramach tego zdarzenia informacją o (…), które (…) p. (...) a które mogły zagrażać życiu lub zdrowiu jej samej a także stanowić zagrożenie życia i zdrowia innych osób” (str. 1 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 34 akt sprawy). Ponadto Komendant wskazał, że briefing prasowy został zorganizowany cyt. „w związku z zarzutami wobec Policji i atakami na policjantów przeprowadzających czynności służbowe w związku ze zdarzeniem w dniach (...) r. (…), które sprowadzały się do zarzutów wobec policjantów, iż przeprowadzone przez nich czynności dotyczyły (...) oraz były związane z faktem (...), a także zarzutów dotyczących utrudniania przez policjantów biorących udział w ww. czynnościach udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarzy na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym ww. szpitali. Zarzuty te i ataki dotyczące policjantów pojawiły się po wyemitowaniu w dniu (...) r. przez stację telewizyjną (…) materiału w „(...)” (…). (…) a także w dniu (...) r. przez stację telewizyjną (…) w programie „(...)” (…)” (str. 1-2 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 34 akt sprawy). Komendant wskazał również, że cyt. „W związku z jednostronnym przekazem medialnym opisywanym w ww. materiałach wskazującym na fakt, iż działania policjantów miały bezpośrednio związek z (…) co ma jednoznacznie negatywny wydźwięk zważywszy na to, że (…) nie stanowi przestępstwa, oraz mając na uwadze w związku z tym, iż wyemitowany ww. materiał negatywnie ukazywał działania policjantów, a w konsekwencji znacząco uchybiał wizerunkowi Policji, celom jej działania i funkcjonowania oraz podważał służbę Policji społeczeństwu i zapewnieniu bezpieczeństwa ludzi, które stanowią podstawę zadań i działań tej formacji, a także mając przy tym jednocześnie na uwadze, że ww. materiał i przekaz medialny nie miały oparcia w faktach, które w rzeczywistości miały miejsce w związku ze zdarzeniem opisywanym w ww. wyemitowanych materiałach przez (…) i (…) oraz były pozbawione autentyczności w zaprezentowanym w tych materiałach opisie przebiegu zdarzenia i prawdziwości w przedstawionym opisie okoliczności temu towarzyszących, Komendant Główny Policji jako przełożony wszystkich funkcjonariuszy Policji oraz organ zarządzający Policją i właściwy w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego realizując cele funkcjonowania Policji, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (…), zorganizował briefing prasowy w dniu (...) r., na którym zostały przedstawione informacje (…) dotyczące przedbiegu zdarzenia w dniach (...) r. związanego ze zgłoszeniem na numer alarmowy 112 sytuacji wskazującej na stan zagrożenia życia i zdrowia p. (…), w związku z którym policjanci w ramach ustawowych zadań Policji podjęli interwencję oraz przeprowadzali czynności wobec p. (…) w jej (…), a następnie w (...) Szpitalu (...) w (…) oraz w Szpitalu (...) w (…), rodzaju podejmowanych czynności przez policjantów, a także informacje dotyczące celu tych czynności i przyczyn podjęcia tych czynności” (str. 3 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 35 akt sprawy).
15. Komendant w złożonych w sprawie wyjaśnieniach podniósł również, że:
- „Dane osobowe Skarżącej, dotyczące jej stanu zdrowia psychicznego i fizycznego, dane dotyczące jej życia prywatnego i orientacji seksualnej, o których mowa w skardze zostały ujawnione przez samą skarżącą, przez reporterkę (…) w (…) oraz pełnomocniczkę Skarżącej w materiałach wyemitowanych w dniach (…) i (...) r. w (…) i (…) oraz na stronie (…), a zatem przed briefingiem prasowym w dniu (...) r. z udziałem Komendanta Głównego Policji (...)" (str. 5 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 36 akt sprawy);
- „udostępniony podczas briefingu prasowego w dniu (...) r. materiał, zawierał wyłącznie informacje, bez danych osobowych i bez informacji objętych tajemnicą lekarską, a zatem informacje o charakterze anonimowym, do których nie ma zastosowania rozporządzenie PE i Rady (UE) 2016/679, zgodnie z motywem 26, oraz stanowił materiał prasowy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 4 Prawa prasowego i został udostępniony w ramach działalności prasowej Policji na podstawie Prawa prasowego, do którego zastosowanie ma art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych wyłączający zastosowanie do takiego materiału m.in. art. 5-9 rozporządzenia PE i Rady (UE) 2016/679.” (str. 8 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 37 verte akt sprawy).
16. Komendant wyjaśnił, że „informacje i dane osobowe dotyczące Skarżącej w związku zgłoszonym zdarzeniem na numer alarmowy 112 w dniu (...) r. oraz czynnościami wykonywanymi przez policjantów dotyczącymi tego zdarzenia i podjętej w związku z tym interwencji zarejestrowane i przetwarzane w (…) zostały uzyskane przez zespół kontrolerów z (...) Komendy Głównej, którzy na polecenie Komendanta Głównego Policji, wykonywali czynności kontrolne w celu dokonania ustaleń z czynności przeprowadzonych wobec (…) w dniach (...) r. przez funkcjonariuszy Policji KP (…) w (…)” (wyjaśnienia Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 38 akt sprawy).
17. Skarżąca nie zwracała się do Komendanta z wnioskiem o usunięcie jej danych osobowych (dowody: pismo pełnomocnika Skarżącej z 18 lipca 2024 r. – karta 92 akt sprawy, str. 11 wyjaśnień Komendanta z 30 listopada 2023 r. – karta 39 akt sprawy). Pełnomocnik Skarżącej wyjaśniła (pismo pełnomocnika Skarżącej z 18 lipca 2024 r. – karta 92 akt sprawy), że „Zwrócenie się z powyższym wnioskiem do Komendanta Głównego Policji było w ocenie Skarżącej bezcelowe z uwagi na postawę prezentowaną przez Policję w stosunku do sprawy Skarżącej. Ponadto, źródłem naruszenia praw i wolności Skarżącej i wyrządzonej jej krzywdy nie było i nie jest samo przechowywanie przez Komendę Główną Policji jej danych osobowych, ale ich bezprawne, publiczne ujawnienie w dniu (...) r. podczas konferencji prasowej, która była transmitowana przez wszystkie najważniejsze stacje telewizyjne, a jej treść powielana przez kilkadziesiąt artykułów prasowych i przekazów medialnych.”.
Po rozpatrzeniu całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Prezes UODO zważył, co następuje.
18. Na wstępie rozstrzygnąć należy, czy kwestionowane przez Skarżącą informacje udostępnione w trakcie konferencji prasowej, której dotyczy niniejsze postępowanie, zostały zebrane przez Policję w celu rozpoznawania, zapobiegania, wykrywania i zwalczania czynów zabronionych, w tym zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także wykonywania tymczasowego aresztowania, kar, kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności, czy też w innych celach. Od tej kwestii uzależnione jest bowiem to, jakie przepisy o ochronie danych osobowych należy zastosować do oceny działania Komendanta. Art. 2 ust. 2 lit. d rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 4.05.2016, str. 1, Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 4.03.2021, str. 35), zwanego dalej RODO, stanowi, że rozporządzenie to nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom. W przypadku danych osobowych przetwarzanych w powyższych celach zastosowanie mają natomiast przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z 2023 r. poz. 1206), zwanej dalej uodo z 14 grudnia 2018 r. To przepisy uodo z 14 grudnia 2018 r. stwarzają podstawy stosowania ochrony prawnej w sytuacjach niezgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych obywateli, poprzez określenie zasad i warunków ochrony danych przetwarzanych przez właściwe organy, które dokonują przetwarzania danych osobowych w celu określonym w art. 1 pkt 1 uodo z 14 grudnia 2018 r., tj. w celu rozpoznawania, zapobiegania, wykrywania i zwalczania czynów zabronionych, w tym zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także wykonywania tymczasowego aresztowania, kar, kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.
19. Jak ustalono w toku postępowania prowadzonego w niniejszej sprawie, Komendant w trakcie konferencji prasowej wskazywał co prawda, że to o czym będzie mowa, cyt. „(…)”, jednakże z wyjaśnień Komendanta złożonych w niniejszej sprawie wynika także, że źródłem informacji, a w szczególności nagrań odtworzonych w trakcie konferencji, których upublicznienie jest kwestionowane przez Skarżącą, nie były akta postępowania przygotowawczego prowadzonego przez prokuraturę, jak również, że informacje te nie zostały zebrane przez Policję w celach określonych w art. 1 pkt 1 uodo z 14 grudnia 2018 r. Te wyjaśnienia wskazują bowiem, że udostępnione w treści konferencji prasowej w dniu (...) r. informacje dotyczące Skarżącej, w tym zanonimizowane treści nagrań, odnoszące się do zdarzenia z (...) r., pochodziły z Ą. i zostały uzyskane przez zespół kontrolerów z (...) Komendy Głównej Policji, którzy na polecenie Komendanta, wykonywali czynności kontrolne. Ą. nie jest zaś systemem przetwarzającym informacje wyłącznie do celów określonych w art. 1 pkt 1 uodo z 14 grudnia 2018 r.
20. Art. 20e ust. 1 ustawy o Policji (Dz. U. z 2024 r. poz. 145) stanowi, że Komendant Główny Policji prowadzi System Wspomagania Dowodzenia Policji, zwany dalej "SWD Policji", będący systemem teleinformatycznym wspierającym: (pkt 1) wykonywanie zadań ustawowych przez jednostki organizacyjne Policji; (pkt 2) obsługę zgłoszeń alarmowych, o których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego (Dz. U. z 2023 r. poz. 748). Z treści nagrań, które zostały odtworzone na konferencji prasowej Komendanta w dniu (...) r. wynika, że zgłoszenie zarejestrowane na tych nagraniach miało na celu zapobieżenie (…). W tym zatem celu Policja pozyskała zawarte w zgłoszeniu dane osobowe Skarżącej, które zostały utrwalone w Ą. w formie nagrań oraz przeprowadziła interwencję w miejscu zamieszkania Skarżącej. (…) w czasie pozyskania tych danych nie było i aktualnie nie jest czynem zabronionym. W związku z tym na samym początku dane osobowe Skarżącej, a w szczególności informacje utrwalone na ww. nagraniach, nie zostały zebrane przez Policję w żadnym z celów określonych w art. 1 pkt 1 uodo z 14 grudnia 2018 r. Również udostępnienie tych danych osobowych w treści konferencji prasowej w dniu (...) r. nie nastąpiło w żadnym z powyższych celów. Z powyższych względów, w ocenie Prezesa UODO, zastosowanie w niniejszej sprawie znajdują przepisy RODO.
21. Odnosząc się natomiast do podnoszonego w wyjaśnieniach Komendanta argumentu, że materiał udostępniony podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. stanowił materiał prasowy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914), zwanej dalej Prawem prasowym, i został udostępniony w ramach działalności prasowej Policji na podstawie Prawa prasowego, w konsekwencji czego zastosowanie ma art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781), zwanej dalej uodo z 10 maja 2018 r., wyłączający zastosowanie w stosunku do takiego materiału m.in. art. 5-9 RODO, wskazać należy, że w ocenie Prezesa UODO, ww. konferencja prasowa nie jest działalnością Komendanta polegającą na redagowaniu, przygotowywaniu, tworzeniu lub publikowaniu przez niego materiałów prasowych. Nie jest zatem działalnością, o której mowa w art. 2 ust. 1 uodo z 10 maja 2018 r. stanowiącym, że do działalności polegającej na redagowaniu, przygotowywaniu, tworzeniu lub publikowaniu materiałów prasowych w rozumieniu Prawa prasowego , a także do wypowiedzi w ramach działalności literackiej lub artystycznej nie stosuje się przepisów art. 5-9, art. 11, art. 13-16, art. 18-22, art. 27, art. 28 ust. 2-10 oraz art. 30 RODO.
22. Art. 2 ust. 1 uodo z 10 maja 2018 r. jest przepisem, którego wprowadzenie do prawa polskiego, wynika z art. 85 RODO, stanowiącego, że (ust. 1) państwa członkowskie przyjmują przepisy pozwalające pogodzić prawo do ochrony danych osobowych na mocy niniejszego rozporządzenia z wolnością wypowiedzi i informacji, w tym do przetwarzania dla potrzeb dziennikarskich oraz do celów wypowiedzi akademickiej, artystycznej lub literackiej, oraz, że (ust. 2) dla przetwarzania do celów dziennikarskich lub do celów wypowiedzi akademickiej, artystycznej lub literackiej państwa członkowskie określają odstępstwa lub wyjątki od rozdziału II (Zasady), rozdziału III (Prawa osoby, której dane dotyczą), rozdziału IV (Administrator i podmiot przetwarzający), rozdziału V (Przekazywanie danych osobowych do państw trzecich lub organizacji międzynarodowych), rozdziału VI (Niezależne organy nadzorcze), rozdziału VII (Współpraca i spójność) oraz rozdziału IX (Szczególne sytuacje związane z przetwarzaniem danych), jeżeli są one niezbędne, by pogodzić prawo do ochrony danych osobowych z wolnością wypowiedzi i informacji.
23. Wskazać w tym miejscu należy, że określenie „briefing” stosowane przez Komendanta na określenie spotkania z przedstawicielami mediów, którego dotyczy niniejsze postępowanie, oznacza konferencję prasową na jeden temat (definicja zamieszczona w „Słowniku języka polskiego PWN” - https://sjp.pwn.pl/sjp/briefing;2552659.html). Z kolei, zgodnie z definicją zamieszczoną w tymże „Słowniku języka polskiego PWN” konferencja prasowa, to spotkanie, na którym znana osoba odpowiada na pytania dziennikarzy (https://sjp.pwn.pl/slowniki/konferencja%20prasowa.html). Bardziej szczegółowo pojęcie konferencji prasowej definiuje internetowa encyklopedia Wikipedia stwierdzając, że „Konferencja prasowa – wydarzenie medialne, w którym osoby chcące przekazać mediom pewne informacje zapraszają dziennikarzy do wysłuchania ich oraz, najczęściej, zadawania związanych z daną sprawą pytań.” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Konferencja_prasowa, dostęp 08.08.2024 r., godz. 12:39). Z powołanych powyżej definicji wynika, że konferencja prasowa to wydarzenie, na którym osoba je inicjująca przekazuje informacje przedstawicielom prasy. Na taki właśnie charakter wydarzenia, którego dotyczy niniejsze postępowania, wskazuje jego przebieg opisany we wcześniejszej części uzasadnienia niniejszej decyzji. Konferencja prasowa (briefing prasowy) z samej definicji nie jest wydarzeniem organizowanym przez prasę lub jej przedstawiciela w celu redagowania, przygotowywania, tworzenia lub publikowania na nim materiałów prasowych. Już powyższe wyklucza możliwość uznania konferencji prasowej zorganizowanej przez Komendanta w sprawie Skarżącej za działalność Komendanta jako prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stanowiącego, że prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską.
24. Niezależnie od powyższego, podkreślić należy, że wynikającym z przytoczonego wcześniej art. 85 ust. 1 RODO celem wprowadzenia art. 2 ust. 1 uodo z 10 maja 2018 r. jest pogodzenie prawa do ochrony danych osobowych z wolnością wypowiedzi i informacji, w tym do przetwarzania dla potrzeb dziennikarskich. Komendant – stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o Policji – jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Organy władzy publicznej, a zatem również Komendant, nie są zaś beneficjentami wolności prasy i innych środków społecznego przekazu, określonej w art. 14 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), zwanej dalej Konstytucją RP, stanowiącym, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu. Jak bowiem wskazuje się w doktrynie prawa, cyt.: „Artykuł 14 konstytucji wyraża przekonanie, że dla funkcjonowania „demokratycznego państwa prawnego” (art. 2) składnikiem koniecznym i integralnym z innymi elementami (jak np. niezależnymi i autonomicznymi kościołami, swobodnie działającymi partiami, w sposób wolny funkcjonującymi innymi organizacjami) – są istniejące w sposób możliwie niezależny, zwłaszcza od władzy publicznej i większości rządzącej środki społecznego przekazu (podobnie m.in. B. Banaszak, Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2009, s. 103; J. Szymanek, Konstytucyjna zasada wolności słowa w radiofonii i telewizji, PiP 2007, z. 8, s. 21)” (L. Garlicki, P. Sarnecki [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, wyd. II, red. M. Zubik, Warszawa 2016, art. 14). Zatem celem art. 14 Konstytucji RP jest zagwarantowanie wolności niezależnym od władzy publicznej środkom masowego przekazu, a nie zagwarantowanie wolności władzy publicznej.
25. Komendant, jako organ władzy publicznej, nie jest również beneficjentem określonej w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Przepis ten znajduje się bowiem w rozdziale II Konstytucji RP, zatytułowanym „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, a zatem wymienione w nim wolności nie są wolnościami organów władzy publicznej. Zatem Komendant, jako organ władzy publicznej, nie może korzystać z przywilejów i ułatwień, które przepisy prawa przewidują dla prasy. Wobec powyższego, w ocenie Prezesa UODO, prowadzenie przez Komendanta polityki informacyjnej – nawet jeżeli ta polityka została określona w zarządzeniu Nr 1204 Komendanta z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie form i metod działalności prasowo-informacyjnej w Policji (Dz. Urz. KGP z 2018 r. poz. 90) – mianem działalności prasowo-informacyjnej (§ 1 ww. zarządzenia) – poprzez udzielanie przez niego środkom masowego przekazu na konferencji prasowej informacji o działalności Policji, nie jest działalnością, o której mowa w przytoczonym wcześniej art. 2 ust. 1 uodo z 10 maja 2018 r., wyłączającym zastosowanie m.in. art. 6 i art. 9 RODO.
26. Odnosząc się do podniesionego w wyjaśnieniach Komendanta argumentu, że materiał udostępniony podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. nie zawierał danych osobowych, lecz wyłącznie informacje o charakterze anonimowym, do których RODO nie ma zastosowania, przytoczyć należy przepisy określające, do przetwarzania jakich informacji RODO ma zastosowanie. Art. 1 ust. 1 RODO stanowi, że w niniejszym rozporządzeniu ustanowione zostają przepisy o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz przepisy o swobodnym przepływie danych osobowych. Zakres stosowania RODO precyzuje art. 2 ust. 1 tego aktu, stanowiący, że niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych w sposób całkowicie lub częściowo zautomatyzowany oraz do przetwarzania w sposób inny niż zautomatyzowany danych osobowych stanowiących część zbioru danych lub mających stanowić część zbioru danych. Zgodnie zaś z art. 4 pkt 1 RODO „dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej. Motyw 26 preambuły RODO wyjaśnia z kolei, że:
- aby stwierdzić, czy dana osoba fizyczna jest możliwa do zidentyfikowania, należy wziąć pod uwagę wszelkie rozsądnie prawdopodobne sposoby (w tym wyodrębnienie wpisów dotyczących tej samej osoby), w stosunku do których istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo, iż zostaną wykorzystane przez administratora lub inną osobę w celu bezpośredniego lub pośredniego zidentyfikowania osoby fizycznej (zdanie 3);
- aby stwierdzić, czy dany sposób może być z uzasadnionym prawdopodobieństwem wykorzystany do zidentyfikowania danej osoby, należy wziąć pod uwagę wszelkie obiektywne czynniki, takie jak koszt i czas potrzebne do jej zidentyfikowania, oraz uwzględnić technologię dostępną w momencie przetwarzania danych, jak i postęp technologiczny (zdanie 4);
- zasady ochrony danych nie powinny więc mieć zastosowania do informacji anonimowych, czyli informacji, które nie wiążą się ze zidentyfikowaną lub możliwą do zidentyfikowania osobą fizyczną, ani do danych osobowych zanonimizowanych w taki sposób, że osób, których dane dotyczą, w ogóle nie można zidentyfikować lub już nie można zidentyfikować (zdanie 5);
- niniejsze rozporządzenie nie dotyczy więc przetwarzania takich anonimowych informacji, w tym przetwarzania do celów statystycznych lub naukowych (zdanie 6).
27. Mając powyższe na uwadze, zauważyć należy, że dotyczące Skarżącej informacje udostępnione w treści konferencji prasowej Komendanta w dniu (...) r. były udostępnione w pewnym kontekście. Ta konferencja prasowa – co wynika z jej treści i wyjaśnień złożonych przez Komendanta w niniejszej sprawie – została bowiem przeprowadzona w reakcji na materiał wyemitowany (...) r. przez stację telewizyjną Ń. w „(...)” Ń. i materiał wyemitowany (...) r. przez stację telewizyjną Ó. w programie „(...)”, w związku z podnoszonymi w tych materiałach zarzutami dotyczącymi działań podejmowanych przez Policję w stosunku do Skarżącej i dotyczyła ww. działań. W ww. materiałach filmowych, z udziałem Skarżącej, widoczna była jej postać, jej twarz oraz słychać było jej głos, wskazywane było również jej imię. Materiały te zostały też opublikowane przed konferencją prasową Komendanta na ogólnodostępnych stronach internetowych w serwisie (…) jako część artykułów zamieszczonych w tym serwisie (dołączone do notatki służbowej z 26 czerwca 2024 r. i notatki służbowej z 27 czerwca 2024 r. wydruki artykułów i zrzutów ekranu z opublikowanych w nich nagrań znajdują się w aktach sprawy).
28. Powyższe prowadzi do wniosku, że dla osób, które obejrzały ww. materiały przed obejrzeniem konferencji prasowej Komendanta, odnoszące się do Skarżącej informacje udostępniane podczas tej konferencji, były informacjami o osobie zidentyfikowanej. Natomiast osoby, które nie zapoznały się z ww. materiałami przed obejrzeniem konferencji prasowej Komendanta, mogły i nadal mogą bez trudu do nich dotrzeć (np. przy użyciu wyszukiwarki internetowej), powiązując tym samym informacje udostępnione w trakcie konferencji prasowej z osobą Skarżącej. Dla tych osób, odnoszące się do Skarżącej informacje udostępnione w trakcie konferencji prasowej Komendanta, stanowią zatem informacje o możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Z przytoczonych powyżej zdań trzeciego i czwartego motywu 26 preambuły RODO wynika bowiem, że dla określenia, czy osoba fizyczna jest możliwa do zidentyfikowania istotne jest, czy łatwo na podstawie informacji można zidentyfikować osobę fizyczną. W konsekwencji tego odnoszące się do Skarżącej informacje udostępnione w trakcie konferencji prasowej Komendanta, w ocenie Prezesa UODO, stanowią dane osobowe Skarżącej w rozumieniu art. 4 pkt 1 RODO.
29. Mając na uwadze, że w świetle zarzutów podniesionych przez pełnomocnika Skarżącej w treści skargi, nieprawidłowości w procesie przetwarzania danych osobowych Skarżącej mają polegać na udostępnieniu w treści konferencji prasowej w dniu (...) r. informacji objętych tajemnicą lekarską (w tym informacji o stanie zdrowia Skarżącej, leczeniu (...), w tym, że cierpi na (...), ówczesnym stanie zdrowia psychicznego Skarżącej, m.in. o Jej stanie emocjonalnym, o rzekomej (...), o rzekomych (...), informacji o aktualnym stanie zdrowia fizycznego Skarżącej, w tym m.in. informacji o przebiegu (...), informacji o rozpadzie związku Skarżącej, a w konsekwencji o jej orientacji seksualnej, informacji o miejscowości zamieszkania Skarżącej, informacji o rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu, ocenić w tym miejscu należy, czy informacje w tym zakresie zostały udostępnione przez Komendanta w treści ww. konferencji prasowej.
30. Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie wskazuje, że niewątpliwie doszło do udostępnienia przez Komendanta informacji o fakcie leczenia (...) Skarżącej. Na ten fakt wprost wskazuje, odtworzone na konferencji w treści nagrania rozmowy z dyspozytorem Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego, zdanie: „(…)”. Informacja, że Skarżąca cierpi na (...) znajduje się zarówno w treści odtworzonego nagrania z rozmowy z dyspozytorem Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego – w zdaniu „(…)”, jak i w treści nagrania z rozmowy z Dyżurnym Komendy Miejskiej Policji w Ź. – w zdaniu „(…)”. W treści odtworzonych nagrań znajdują się również informację o stanie emocjonalnym Skarżącej – np. stwierdzenia „(...)” i „(...)”, w tym o (...), np. stwierdzenia „(…)”, „(…)”, „(…)”.
31. Odnosząc się do kwestii udostępnienia przez Komendanta informacji o przebiegu (...) Skarżącej, wskazać należy, że mimo, iż w odtworzonych na konferencji nagraniach słowo „(...)” było zagłuszone, to kontekst konferencji sprawia, że zawarte w tych nagraniach stwierdzenia „(…)” oraz „(…)”, należy odnosić do (...). Zatem są to informacje o sposobie i miejscu przeprowadzenia (...).
32. W ocenie Prezesa UODO, wskazane powyżej informacje są informacjami dotyczącymi zdrowia w rozumieniu art. 4 pkt 15 RODO, stanowiącego, że „dane dotyczące zdrowia” oznaczają dane osobowe o zdrowiu fizycznym lub psychicznym osoby fizycznej – w tym o korzystaniu z usług opieki zdrowotnej – ujawniające informacje o stanie jej zdrowia. Wobec tego do oceny dopuszczalności udostępnienia tych informacji zastosować należy przepisy RODO regulujące przetwarzanie danych dotyczących zdrowia. Danymi dotyczącymi zdrowia Skarżącej są również zawarte w wypowiedzi Komendanta podczas konferencji prasowej informacje, że skierowany na miejsce patrol zastał Skarżącą „(…)”
33. Odnośnie do udostępnienia informacji o rozpadzie związku Skarżącej, a w konsekwencji o jej orientacji seksualnej, wskazać należy, że zawarty w nagraniu odtworzonym na konferencji prasowej fragment rozmowy zgłaszającej z dyżurnym Komendy Miejskiej Policji w Ź. o treści „(…)” jest informacją o rozpadzie związku Skarżącej. Jednakże, w ocenie Prezesa UODO, ww. fragment nie jest informacją o orientacji seksualnej Skarżącej lub jej seksualności. Odnośnie do danych osobowych dotyczących seksualności i orientacji seksualnej, doktryna prawa zauważa bowiem, że cyt.: „Seksualność jest pojęciem szerokim, może obejmować informacje dotyczące prowadzonego życia seksualnego bądź abstynencji płciowej, informacje dotyczące realizacji zaspokajania popędu płciowego itd.; z kolei orientacja seksualna może być rozumiana jako deklarowanie się jako np. hetero-, homo- lub biseksualisty.” [M. Sakowska-Baryła (red.), Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2018]. Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, że informacja o rozstaniu z (…) nie jest informacją o orientacji Skarżącej i Jej seksualności. Nie jest też informacją dotyczącą realizacji zaspokajania popędu płciowego. Jest to jedynie informacja o zakończeniu wspólnego związku z drugą osobą, nie zaś informacją o identyfikowaniu się przez Skarżącą z określoną orientacją seksualną, czy o prowadzonym przez nią życiu seksualnym. Wobec powyższego, brak jest podstaw do oceniania kwestii udostępnienia przez Komendanta informacji o tym, że Skarżącą zostawił (...) przez pryzmat wskazanych w art. 9 ust. 2 RODO przesłanek legalizujących przetwarzanie danych osobowych dotyczących seksualności i orientacji seksualnej.
34. Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie wskazuje też, że doszło do udostępnienia przez Komendanta informacji o miejscowości zamieszkania Skarżącej – fragmenty nagrań o treści „(...)”, „(...)”, „(…)” – oraz informacji o rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu - fragment nagrania o treści „(…)”.
35. Odnosząc się do kwestii dopuszczalności udostępnienia przez Komendanta w trakcie konferencji prasowej w dniu (...) r. informacji, które zgodnie z wcześniejszą częścią uzasadnienia niniejszej decyzji stanowią dane dotyczące zdrowia Skarżącej, wskazać należy, że art. 9 ust. 1 RODO zabrania przetwarzania m.in. danych dotyczących zdrowia. Zgodnie jednak z art. 9 ust. 2 RODO powyższy zakaz nie ma zastosowania, jeżeli spełniony jest jeden z poniższych warunków: (lit. a) osoba, której dane dotyczą, wyraziła wyraźną zgodę na przetwarzanie tych danych osobowych w jednym lub kilku konkretnych celach, chyba że prawo Unii lub prawo państwa członkowskiego przewidują, iż osoba, której dane dotyczą, nie może uchylić zakazu, o którym mowa w ust. 1; (lit. b) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez administratora lub osobę, której dane dotyczą, w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej, o ile jest to dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, lub porozumieniem zbiorowym na mocy prawa państwa członkowskiego przewidującymi odpowiednie zabezpieczenia praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą; (lit. c) przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej, a osoba, której dane dotyczą, jest fizycznie lub prawnie niezdolna do wyrażenia zgody; (lit. d) przetwarzania dokonuje się w ramach uprawnionej działalności prowadzonej z zachowaniem odpowiednich zabezpieczeń przez fundację, stowarzyszenie lub inny niezarobkowy podmiot o celach politycznych, światopoglądowych, religijnych lub związkowych, pod warunkiem że przetwarzanie dotyczy wyłącznie członków lub byłych członków tego podmiotu lub osób utrzymujących z nim stałe kontakty w związku z jego celami oraz że dane osobowe nie są ujawniane poza tym podmiotem bez zgody osób, których dane dotyczą; (lit. e) przetwarzanie dotyczy danych osobowych w sposób oczywisty upublicznionych przez osobę, której dane dotyczą; (lit. f) przetwarzanie jest niezbędne do ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń lub w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy; (lit. g) przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z ważnym interesem publicznym, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które są proporcjonalne do wyznaczonego celu, nie naruszają istoty prawa do ochrony danych i przewidują odpowiednie i konkretne środki ochrony praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą; (lit. h) przetwarzanie jest niezbędne do celów profilaktyki zdrowotnej lub medycyny pracy, do oceny zdolności pracownika do pracy, diagnozy medycznej, zapewnienia opieki zdrowotnej lub zabezpieczenia społecznego, leczenia lub zarządzania systemami i usługami opieki zdrowotnej lub zabezpieczenia społecznego na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego lub zgodnie z umową z pracownikiem służby zdrowia i z zastrzeżeniem warunków i zabezpieczeń, o których mowa w ust. 3; (lit. i) przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi lub zapewnienie wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa opieki zdrowotnej oraz produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które przewidują odpowiednie, konkretne środki ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą, w szczególności tajemnicę zawodową; (lit. j) przetwarzanie jest niezbędne do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych zgodnie z art. 89 ust. 1, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które są proporcjonalne do wyznaczonego celu, nie naruszają istoty prawa do ochrony danych i przewidują odpowiednie, konkretne środki ochrony praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą. Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b oraz c RODO, dane osobowe muszą być też zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami oraz adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane.
36. W niniejszej sprawie oczywiste jest, że do kwestii udostępnienia przez Komendanta w treści konferencji prasowej w dniu (...) r. danych dotyczących zdrowia Skarżącej nie będą miały zastosowania przesłanki określone w przytoczonych powyżej przepisach art. 9 ust. 2 lit. a-d, lit. f i lit. h-j RODO. Odnośnie do możliwości oparcia udostępnienia przez Komendanta danych osobowych w tym zakresie o przesłankę określoną w art. 9 ust. 2 lit. e RODO, czyli ze względu na to, że przetwarzanie dotyczy danych osobowych w sposób oczywisty upublicznionych przez osobę, której dane dotyczą, ustalić należy, czy informacje udostępnione przez Komendanta zostały już wcześniej upublicznione przez Skarżącą.
37. Komendant w złożonych w sprawie wyjaśnieniach podniósł, że dane osobowe Skarżącej m.in. dotyczące jej stanu zdrowia psychicznego i fizycznego zostały ujawnione przez samą Skarżącą, przez reporterkę (…) Ń. oraz pełnomocniczkę Skarżącej w materiałach wyemitowanych (...)i (...) r. w Ń. i Ó. oraz na stronie (...), a zatem przed briefingiem prasowym w dniu (...) r. z udziałem Komendanta. W tym miejscu zauważyć należy, że zawarta w wypowiedzi Komendanta podczas konferencji prasowej informacja, że Skarżąca została zastana „(…)” pokrywa się zawartą w wypowiedzi lektorki w materiale filmowym wyemitowanym w „(...)” Ń. (...) r. informacją, że Skarżąca „(…)” (treść tej wypowiedzi lektorki znajduje się w notatce służbowej z 26 czerwca 2024 r. - karta 46 akt sprawy). Informacja, że Skarżąca „(…)” została powtórzona w artykule opublikowanym (...) r. w serwisie internetowym Ć. wraz z nagraniem programu wyemitowanego w tym dniu w programie „(...)” (wydruk artykułu, dołączony do notatki służbowej z 27 czerwca 2024 r., stanowi karty 55-57 akt sprawy). Ponadto informacja o treści „(...)” jest wyświetlana w treści materiału filmowego wyemitowanego (...) r. w programie „(...)” i dostępnego w serwisie internetowym Ć. (dołączony do notatki służbowej z 27 czerwca 2024 r. wydruk zrzutu ekranu z tym fragmentem nagrania stanowi kartę 58 verte akt sprawy).
38. Nie są to co prawda stwierdzenia, które w powyższych materiałach padają bezpośrednio z ust Skarżącej, jednakże w ocenie Prezesa UODO, nie ulega wątpliwości, że Skarżąca upublicznione w tych materiałach informacje w powyższym zakresie podała mediom właśnie w celu przekazania ich przez media do publicznej wiadomości. Kontekst publikacji tych informacji w mediach po raz pierwszy (w reportażu wyemitowanym (...) r. w (...) Ń.), wskazuje bowiem, że zostały one przekazane przez Skarżącą autorce reportażu wyemitowanego w (...) Ń. w trakcie wywiadu przeprowadzonego na potrzeby przygotowania tego reportażu. Z uwagi na to, uznać należy, że informacja o tym, że Skarżąca (...) r. była (...) jest informacją w sposób oczywisty upublicznioną przez Skarżącą przed konferencją prasową Komendanta. Również informacja o sposobie przeprowadzenia (...), tj. że była to (...), została upubliczniona w materiałach Ń. i Ó. przed konferencją prasową Komendanta. Lektorka w materiale wyemitowanym w programie „(...)” Ń. (...) r. mówi „(…)”, zaś prowadząca ten program w swojej wypowiedzi wskazuje „(…)”.
39. Już z samych adresów stron internetowych, pod którymi materiały Ń. i Ó. zostały opublikowane przed konferencją prasową Komendanta wynika, że Skarżąca (…). Materiały te zostały bowiem opublikowane pod adresami (...) i (...). Informacja, że „(…)” znajduje się w tytule artykułu opublikowanego pod pierwszym z tych adresów. Zatem również informację o sposobie przeprowadzenia (...) uznać należy za informację w sposób oczywisty upublicznioną przez nią przed konferencją prasową Komendanta. Wobec powyższego, udostępnienie przez Komendanta na konferencji prasowej informacji, że Skarżąca została zastana „(...)” oraz informacji o sposobie przeprowadzenia (...), w ocenie Prezesa UODO, było dopuszczalne, jako znajdujące oparcie w przesłance określonej w art. 9 ust. 2 lit. e RODO.
40. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika natomiast, że w materiałach wyemitowanych (…) i (...) r. w stacjach Ń. i Ó. oraz opublikowanych w tych dniach w serwisie internetowym Ć. nie były zawarte informacje o fakcie leczenia (...) Skarżącej, o tym, że Skarżąca cierpi na (...), o miejscu przeprowadzenia (...), jak również informacje o stanie emocjonalnym Skarżącej – w zakresie informacji o (…) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”. Co więcej, wypowiedź Skarżącej zawarta w materiale filmowym z programu „(...)” z (...) r. zaprzecza zamiarowi (…). Skarżąca powiedziała bowiem: „(…)” Również w treści artykułu opublikowanego w serwisie internetowym Ć. (...) r., jest mowa, o tym, że cyt.:
- »(...)«;
- »(...)«.
Do udostępnienia przez Komendanta ww. informacji przesłanka określona w art. 9 ust. 2 lit. e RODO nie będzie miała zatem zastosowania.
41. Odnośnie do możliwości oparcia udostępnienia przez Komendanta danych osobowych w tym zakresie o przesłankę określoną w art. 9 ust. 2 lit. g RODO, czyli ze względu na to, że przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z ważnym interesem publicznym, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które są proporcjonalne do wyznaczonego celu, nie naruszają istoty prawa do ochrony danych i przewidują odpowiednie i konkretne środki ochrony praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą, wskazać należy, że ta przesłanka wymaga istnienia przepisu prawa dopuszczającego przetwarzanie danych, gdy jest to uzasadnione ważnym interesem publicznym. Znajduje to również oparcie w obowiązującej podmioty publiczne zasadzie legalizmu, wyrażonej w art. 7 Konstytucji RP, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
42. Przepisy regulujące kwestię udostępniania informacji na rzecz prasy są natomiast zawarte w Prawie prasowym. Wskazać w tym miejscu należy, że w niniejszej sprawie wykluczyć należy możliwość zastosowania w stosunku do działania Komendanta art. 5 Prawa prasowego, zgodnie z którym (ust. 1) każdy, zgodnie z zasadą wolności słowa i prawem do krytyki, może udzielać informacji prasie; (ust. 2) nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu udzielenia informacji prasie, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych. Jak już bowiem wcześniej wskazano Komendant, jako organ władzy publicznej, nie jest beneficjentem określonej w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP wolności wyrażania swoich poglądów i rozpowszechniania informacji. Również prawo do krytyki, o którym mowa w art. 5 ust. 1 Prawa prasowego odnosić należy do obywatela, a nie do organu władzy publicznej. Wynika to z art. 1 Prawa prasowego, zgodnie z którym prasa urzeczywistnia prawo obywateli m.in. do kontroli i krytyki społecznej. Sposób odpowiadania przez organy państwowe na krytykę prasową został natomiast uregulowany w art. 6 ust. 2 Prawa prasowego, który stanowi, że organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne oraz organizacje spółdzielcze są obowiązane do udzielenia odpowiedzi na przekazaną im krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca. Jak wskazuje doktryna prawa, odnośnie do art. 6 ust. 2 Prawa prasowego, cyt.; „Przez "przekazanie" należy rozumieć nie samo opublikowanie powszechnie dostępnego materiału prasowego, ale jakąkolwiek formę doręczenia krytykowanej jednostce treści zawartej w materiale prasowym wraz z zakomunikowaniem oczekiwania uzyskania odpowiedzi (zob. J. Sobczak, Prawo prasowe, s. 303; E. Ferenc-Szydełko, Prawo prasowe, s. 71; M. Brzozowska-Pasieka, Prawo prasowe, s. 122; A. Chajewska, [w:] K. Orlik (red.), Prawo prasowe. Postępowania sądowe w sprawach prasowych, Warszawa 2017, s. 156). (…) Odpowiedź powinna zostać utrwalona na piśmie i przekazana dowolnym środkiem komunikacji.” (B. Kosmus, G. Kuczyński (red.), Prawo prasowe. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2018).
43. Zatem, zastosowanie trybu określonego w art. 6 ust. 2 Prawa prasowego wymaga, aby prasa przekazała organowi państwowemu krytyczny materiał i zażądała udzielenia jej odpowiedzi na ten materiał. Wobec tego przepis ten nie obejmuje przypadku udzielenia na konferencji prasowej, z własnej inicjatywy organu, odpowiedzi na krytyczny materiał opublikowany w prasie. Powoduje to, że nie jest on przepisem, który w niniejszej sprawie skutkowałby wystąpieniem przesłanki określonej art. 9 ust. 2 lit. g RODO.
44. Podkreślić jednocześnie należy, że w niniejszej sprawie udzielona Policji przez Prokuratora Okręgowego w Ź. zgoda na publikację nagrań w środkach masowego przekazu nie powoduje wystąpienia po stronie Komendanta którejkolwiek z przesłanek określonych w art. 9 ust. 2 RODO. Zgoda taka jedynie pozwala na uniknięcie odpowiedzialności karnej określonej w art. 241 § 1 Kodeksu karnego, zgodnie z którym, kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego, zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jak bowiem wskazuje doktryna prawa, cyt.: „Nie stanowi przestępstwa rozpowszechnianie publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego w przypadku, gdy sprawca posiadał odpowiednie zezwolenie pochodzące od uprawnionego organu (w tym przypadku od prokuratora), a po wpłynięciu aktu oskarżenia do sądu – od sądu.” (M. Mozgawa [w:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 241). Wobec powyższego w niniejszej sprawie nie występuje odrębny w stosunku do przepisów RODO przepis prawa, który pozwalałby na udostępnienie przez Komendanta, w okolicznościach w jakich to nastąpiło, informacji o fakcie leczenia (...) Skarżącej, o tym, że Skarżąca cierpi na (...), o miejscu przeprowadzenia (...), jak również informacji o stanie emocjonalnym Skarżącej w zakresie informacji o (...) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”. W konsekwencji tego, udostępnienie przez Komendanta ww. danych osobowych nie ma oparcia również w przesłance określonej w art. 9 ust. 2 lit. g RODO.
45. Odnośnie do kwestii udostępnienia przez Komendanta pozostałych danych osobowych Skarżącej, których dotyczy skarga inicjująca niniejsze postępowanie, tj. informacji o rozpadzie związku Skarżącej, miejscowości zamieszkania Skarżącej, rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu, wskazać należy, że te informacje, w ocenie Prezesa UODO, nie należą do informacji określonych w art. 9 ust. 1 RODO. Wobec tego dopuszczalność udostępnienia tych informacji przez Komendanta oceniać należy przez pryzmat przesłanek określonych w art. 6 ust. 1 RODO. Powyższy przepis stanowi, że przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków: (lit. a) osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów; (lit. b) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy; (lit. c) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze; (lit. d) przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej; (lit. e) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi; (lit. f) przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem. Akapit pierwszy lit. f nie ma zastosowania do przetwarzania, którego dokonują organy publiczne w ramach realizacji swoich zadań. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 3 RODO podstawa przetwarzania, o której mowa w art. 6 ust. 1 lit. c i lit. e RODO musi być określona w prawie Unii lub w prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator.
46. Wskazać ponadto należy, że również w tym zakresie, zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b oraz c RODO, dane osobowe muszą być też zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami oraz adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane.
47. Jak już wykazano we wcześniejszej części uzasadnienia niniejszej decyzji, wykluczone jest zastosowanie w stosunku do udostępnienia przez Komendanta danych osobowych Skarżącej art. 5 i art. 6 ust. 2 Prawa prasowego regulujących kwestię udostępniania informacji na rzecz prasy. W konsekwencji tego, w niniejszej sprawie brak jest przepisów prawa nakładających na Komendanta obowiązek prawny, dla którego wypełnienia niezbędne było udostępnienie w treści konferencji prasowej również danych osobowych Skarżącej w zakresie informacji o rozpadzie związku Skarżącej, miejscowości zamieszkania Skarżącej, rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu. Nie występuje zatem przesłanka określona w art. 6 ust. 1 lit. c RODO. W świetle art. 6 ust. 3 RODO niewystąpienie określonej w prawie podstawy przetwarzania skutkuje również niewystąpieniem przesłanki określonej w art. 6 ust. 1 lit. e RODO. Komendant nie legitymował się ponadto, odnośnie do przedmiotowego udostępnienia, żadną z pozostałych określonych w art. 6 ust. 1 RODO przesłanek stanowiących o legalności przetwarzania danych osobowych.
48. Zatem, w ocenie Prezesa UODO, udostępnienie przez Komendanta w treści konferencji prasowej w dniu (...) r.,
- informacji o fakcie leczenia (...) Skarżącej, o tym że Skarżąca cierpi na (...), o miejscu przeprowadzenia (...), jak również informacji o stanie emocjonalnym Skarżącej w zakresie informacji o (...) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”, naruszyło zakaz przetwarzania danych dotyczących zdrowia, określony w art. 9 ust. 1 RODO;
- informacji o rozpadzie związku Skarżącej, o miejscowości zamieszkania Skarżącej, o rodzaju zabudowy mieszkalnej i tytule prawnym do lokalu, naruszyło art. 6 ust. 1 RODO.
49. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia oraz stwierdzone naruszenie przepisów RODO, Prezes UODO, korzystając z przysługującego mu uprawnienia określonego w art. 58 ust. 2 lit. i RODO, zgodnie z którym każdemu organowi nadzorczemu przysługuje uprawnienie do zastosowania, oprócz lub zamiast innych środków naprawczych przewidzianych w art. 58 ust. 2 lit. a-h oraz lit. j tego rozporządzenia, administracyjnej kary pieniężnej na mocy art. 83 ust. 5 lit. a RODO, mając na względzie okoliczności ustalone w przedmiotowym postępowaniu stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie zaistniały przesłanki uzasadniające nałożenie na Komendanta administracyjnej kary pieniężnej.
50. Zgodnie z art. 83 ust. 5 lit. a RODO naruszenia przepisów dotyczących podstawowych zasad przetwarzania, w tym warunków zgody, o których to zasadach i warunkach mowa w art. 5, 6, 7 oraz 9, podlegają zgodnie z ust. 2 administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 20 000 000 EUR, a w przypadku przedsiębiorstwa – w wysokości do 4 % jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa.
51. Natomiast z art. 102 ust. 1 pkt 1 uodo z 10 maja 2018 r. wynika, że Prezes UODO może nałożyć, w drodze decyzji, administracyjne kary pieniężne w wysokości do 100 000 złotych na jednostki sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 1-12 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Z ust. 3 tego artykułu wynika ponadto, że administracyjne kary pieniężne, o których mowa między innymi w ust. 1, Prezes UODO nakłada na podstawie i na warunkach określonych w art. 83 RODO.
52. W niniejszej sprawie administracyjna kara pieniężna na Komendanta nałożona została na podstawie art. 83 ust. 5 lit. a RODO za naruszenie art. 6 ust. 1 oraz art. 9 ust. 1 RODO.
53. Stosownie do treści art. 83 ust. 2 RODO, administracyjne kary pieniężne nakłada się, zależnie od okoliczności każdego indywidualnego przypadku, oprócz lub zamiast środków, o których mowa w art. 58 ust. 2 lit. a-h oraz lit. j RODO. Decydując o nałożeniu na Komendanta administracyjnej kary pieniężnej Prezes UODO – stosownie do treści art. 83 ust. 2 lit. a-k RODO – wziął pod uwagę następujące okoliczności sprawy, stanowiące o konieczności zastosowania w niniejszej sprawie tego rodzaju sankcji oraz wpływające obciążająco na wymiar nałożonej administracyjnej kary pieniężnej:
54. Charakter, waga i czas trwania naruszenia przy uwzględnieniu charakteru, zakresu lub celu danego przetwarzania, liczby poszkodowanych osób, których dane dotyczą, oraz rozmiaru poniesionej przez nie szkody [art. 83 ust. 2 lit. a RODO].
Stwierdzone w niniejszej sprawie naruszenie przepisów RODO ma znaczną wagę i poważny charakter, ponieważ doszło do publicznego udostępnienia bez podstawy prawnej przez Komendanta danych osobowych osoby, której Policja miała udzielić pomocy. Komendant, jako organ właściwy w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego i osoba stojąca na czele formacji przeznaczonej do realizacji tych zadań, jest podmiotem, który powinien szczególnie dbać o dobro takich osób i bezpieczeństwo ich danych osobowych. Udostępnienie przez Komendanta z naruszeniem RODO (bez podstawy prawnej) podczas konferencji w dniu (...) r. danych osobowych Skarżącej pociąga za sobą nie tylko potencjalną, ale również realną możliwość wykorzystania tych danych przez podmioty trzecie bez wiedzy i zgody osoby, której dane dotyczą, a zatem wiąże się z ryzykiem wystąpienia szkody, w szczególności w postaci dyskryminacji, utraty dobrego imienia oraz utraty kontroli nad własnymi danymi. Warto w tym miejscu powołać wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 6 sierpnia 2020 r., sygn. akt: XXV C 2596/19, w którym sąd stanął na stanowisku, że utrata bezpieczeństwa stanowi szkodę niemajątkową wiążącą się z obowiązkiem jej naprawienia.
Wielka waga naruszenia polegającego na bezprawnym podaniu danych osobowych do publicznej wiadomości w trakcie wydarzenia transmitowanego przez media polega również na tym, że jego negatywne skutki są natychmiastowe i praktycznie nieodwracalne. Osobie dotkniętej takim naruszeniem niezwykle trudno odzyskać kontrolę nad swoimi danymi osobowymi i wyegzekwować swoje prawo do „bycia zapomnianym”.
W niniejszej sprawie zostały udostępnione przez Komendanta bez podstawy prawnej dane osobowe Skarżącej (w tym jej szczególne kategorie danych) szerokiemu gronu odbiorców, bowiem konferencja prasowa, w czasie której doszło stwierdzonego w niniejszej sprawie naruszenia, była transmitowana w ogólnopolskich mediach. Nadal jest możliwe odnalezienie w Internecie – również w serwisach policyjnych – nagrań tej konferencji prasowej, które można odsłuchać, powielić i rozpowszechniać. Potwierdzeniem powyższego jest notatka służbowa z 3 lipca 2024 r. wraz z załącznikami (karty 61-70 akt sprawy) oraz notatka służbowa z 5 lipca 2024 r. wraz z załącznikami (karty 72-80 akt sprawy) z których to materiałów wynika, że nagranie z konferencji prasowej Komendanta jest dostępne na kanale Ę. V., na profilu (…) na portalu Ś., na kanale Ę. (…) oraz na portalu Ł. Oznacza to, że choć samo udostępnienie danych podczas konferencji prasowej należy zakwalifikować jako jednorazowe, to w jego wyniku nadal można w wielu miejscach odnaleźć nagrania zawierające dane osobowe Skarżącej udostępnione przez Komendanta podczas konferencji prasowej z naruszeniem art. 6 ust. 1 i art. 9 ust. 1 RODO, a zatem skutki naruszenia nadal występują.
Przedmiotowe naruszenie ochrony danych osobowych dotyczyło jednej osoby fizycznej. Taką liczbę osób dotkniętych naruszeniem, szczególnie wobec faktu, że Komendant przetwarza dane osobowe wielu osób, należy uznać za niewielką, lecz nie zmienia to jednak całościowej oceny, tj. uznania w analizowanej sprawie przesłanki z art. 83 ust. 2 lit. a RODO za obciążającą.
55. Umyślnycharakter naruszenia [art. 83 ust. 2 lit. b RODO].
Zgodnie z Wytycznymi Grupy Roboczej Art. 29 w sprawie stosowania i ustalania administracyjnych kar pieniężnych do celów rozporządzenia nr 2016/679 (przyjętymi 3 października 2017 r., zatwierdzonymi 25 maja 2018 r. przez Europejską Radę Ochrony Danych, zwaną dalej EROD) „umyślność” obejmuje zarówno wiedzę, jak i celowe działanie, w związku z cechami charakterystycznymi czynu zabronionego, podczas gdy „nieumyślność” oznacza brak zamiaru spowodowania naruszenia, pomimo niedopełnienia przez administratora/podmiot przetwarzający obowiązku staranności wymaganego prawem. Wytyczne te stwierdzają też, że okolicznością wskazującą na umyślne naruszenia może być niezgodne z prawem przetwarzanie wyraźnie zatwierdzone przez ścisłe kierownictwo administratora.
Prezes UODO stwierdził w niniejszej sprawie naruszenie przepisów RODO, które odnosi się do podstaw prawnych przetwarzania danych osobowych. W ocenie Prezesa UODO miało miejsce umyślne naruszenie tych przepisów. Taki wniosek organ przyjął po wnikliwej analizie nagrania z konferencji prasowej, podczas której Komendant osobiście „zapowiadał” odtworzenie nagrań zawierających dotyczące Skarżącej informacje oraz relacjonował przebieg dotyczących Skarżącej czynności podejmowanych w związku ze zgłoszeniem utrwalonym na nagraniach. Udostępnienie dotyczących Skarżącej informacji było zatem celowe, a Komendant był świadomy jakie informacje zostaną udostępnione w trakcie konferencji prasowej. W powyższych okolicznościach to udostępnienie dotyczących Skarżącej informacji uznać należy również za „wyraźnie zatwierdzone” przez Komendanta jako administratora. Ponadto, osoba pełniąca tak istotne stanowisko związane ze stosowaniem prawa, jak Komendant, powinna mieć świadomość swoich działań i ich zgodności z przepisami prawa. Niezależnie od tego zauważyć należy, że na odtworzonych w trakcie konferencji nagraniach część informacji była zagłuszona i nie były one wyświetlane w transkrypcji nagrań na ekranie znajdującym się za Komendantem. Zatem przed udostępnieniem dotyczących Skarżącej informacji na konferencji prasowej osoby wykonujące zadania z zakresu działania Komendanta analizowały te nagrania pod kątem dopuszczalności udostępnienia mediom danych osobowych Skarżącej, których dotyczy kara nakładana niniejszą decyzją. To wyklucza możliwość braku zamiaru udostępnienia mediom ww. danych osobowych, czyli wystąpienia w niniejszej sprawie nieumyślności naruszenia.
56. Działaniapodjęte przez administratora w celu zminimalizowania szkody poniesionej przez osoby, których dane dotyczą [art. 83 ust. 2 lit. c RODO].
Komendant nie wykazał, aby podjął jakiekolwiek działania w celu zminimalizowania skutków naruszenia. W szczególności opublikowane w serwisie internetowym Ł. i innych serwisach policyjnych nagrania z konferencji prasowej z udziałem Komendanta w dniu (...) r. nie zostały usunięte, czego dowodzą znajdujące się w aktach sprawy notatki służbowe z 3 lipca 2024 r. (karty 61-62 akt sprawy) i 5 lipca 2024 r. (karta 72 akt sprawy) wraz z załącznikami. Nie zostały również podjęte przez Komendanta żadne inne działania minimalizujące skutki dla Skarżącej, jak np. publiczne przyznanie się do błędu, pisemne przeprosiny, czy zaproponowanie zadośćuczynienia, co mogłoby złagodzić krzywdę osoby dotkniętej naruszeniem. Działania mające na celu usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych znajdują – w ocenie Prezesa UODO – zastosowanie również w odniesieniu do czynności możliwych do podjęcia celem naprawienia szkody niemajątkowej (krzywdy) wyrządzonej naruszeniem ochrony danych osobowych. Od podmiotu stojącego na straży porządku publicznego, jakim jest Komendant, uzasadnione jest oczekiwanie podjęcia stosownych działań w tym zakresie.
57. Stosownewcześniejsze naruszenia ze strony administratora [art. 83 ust. 2 lit. e RODO].
Prezes UODO przy podejmowaniu decyzji o nałożeniu i wysokości administracyjnej kary pieniężnej zobowiązany jest do zwrócenia uwagi na wszelkie wcześniejsze naruszenia. EROD w Wytycznych 04/2022 w sprawie obliczania administracyjnych kar pieniężnych na podstawie RODO (wersja 2.1) wprost wskazuje: „Wystąpienie wcześniejszych naruszeń może być uznane za okoliczność obciążającą przy obliczaniu wysokości kary pieniężnej. Waga przypisywana temu czynnikowi powinna być ustalana z uwzględnieniem charakteru i częstotliwości wcześniejszych naruszeń. Brak wcześniejszych naruszeń nie może jednak zostać uznany za okoliczność łagodzącą, ponieważ przestrzeganie przepisów RODO stanowi normę”. I choć jak wskazują ww. wytyczne „większe znaczenie należy przypisać naruszeniom dotyczącym tego samego przedmiotu, ponieważ są one bliższe naruszeniu będącemu przedmiotem obecnego postępowania, w szczególności gdy administrator lub podmiot przetwarzający dopuścili się wcześniej tego samego naruszenia (powtarzające się naruszenia)” (pkt 88 wytycznych), to jednak „wszystkie wcześniejsze naruszenia mogą stanowić informację o ogólnym podejściu administratora lub podmiotu przetwarzającego do przestrzegania przepisów RODO”.
Prezes UODO stwierdził już we wcześniej wydawanych decyzjach administracyjnych naruszenie przez Komendanta następujących przepisów o ochronie danych osobowych:
1) w decyzji z 7 maja 2020 r. w sprawie o sygn. akt (…) – naruszenie art. 6 ust. 1 lit. a-f RODO (udostępnienie danych osobowych bez podstawy prawnej) i art. 13 ust. 1 i 2 RODO (niespełnienie obowiązku informacyjnego określonego w tych przepisach). Prezes UODO w tej decyzji nakazał Komendantowi spełnienie wobec osoby fizycznej obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 RODO oraz udzielił mu upomnienia w związku z udostępnieniem danych osobowych tej osoby fizycznej z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych;
2) w decyzji z 13 kwietnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt (…) – Prezes UODO udzielił upomnienia Komendantowi za naruszenie art. 5 ust. 1 lit. a i lit. b, art. 5 ust. 2 oraz art. 6 ust. 1 RODO, polegające na udostępnieniu danych osobowych trzech osób fizycznych na rzecz osób trzecich, niezgodnie z celem, dla którego dane te zostały zebrane i bez podstawy prawnej;
3) w decyzji z 23 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 22 ust. 4 pkt 4 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi wykonanie wobec osoby fizycznej obowiązku informacyjnego określonego w art. 22 ust. 4 pkt 4 uodo z 14 grudnia 2018 r.;
4) w decyzji z 9 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. akt (…) – Prezes UODO stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. nakazał Komendantowi wyeliminowanie nieprawidłowości w procesie przetwarzania danych osobowych osoby fizycznej poprzez usunięcie jej danych osobowych;
5) w decyzji z 11 stycznia 2022 r. w sprawie o sygn. akt (…) – Prezes UODO stwierdził naruszenie art. 13 uodo z 14 grudnia 2018 r. polegające na dokonaniu sprawdzenia danych osobowych osoby fizycznej bez oparcia w żadnej z przesłanek określonych w tym przepisie. Prezes UODO odmówił uwzględnienia wniosku skarżącej z uwagi na to, że było to zdarzenie jednorazowe oraz nieodwracalne i obecnie proces ten nie jest kontynuowany, w związku z czym Prezes UODO nie miał możliwości skorzystania ze swoich uprawnień, o których mowa w art. 8 ust. 2 uodo z 14 grudnia 2018 r.;
6) w decyzji z 28 marca 2022 r. w sprawie o sygn. akt (…) – Prezes UODO stwierdził naruszenie art. 13 uodo z 14 grudnia 2018 r. poprzez wgląd do danych osobowych osoby fizycznej, mimo że ta operacja na danych osobowych nie znajdowała oparcia w żadnej z przesłanek określonych w tym przepisie. Prezes UODO w tej części odmówił uwzględnienia wniosku z uwagi na to, że w związku z jednorazowym i nieodwracalnym charakterem tego działania nie miał możliwości przywrócenia stanu zgodnego z prawem tj. skorzystania z uprawnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 uodo z 14 grudnia 2018 r.;
7) w decyzji z 21 grudnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej;
8) w decyzji z 21 grudnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej;
9) w decyzji z 16 lutego 2023 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej;
10) w decyzji z 22 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej;
11) w decyzji z 9 lutego 2024 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej;
12) w decyzji z 19 marca 2024 r. w sprawie o sygn. akt (…) – stwierdzając naruszenie art. 13 oraz art. 31 ust. 1 pkt 5 uodo z 14 grudnia 2018 r. Prezes UODO nakazał Komendantowi przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie danych osobowych osoby fizycznej.
Liczba wymienionych powyżej wcześniejszych naruszeń świadczy o występowaniu u ww. administratora danych problemów z realizacją obowiązków wynikających z przepisów o ochronie danych osobowych. Dotyczy to m.in. zapewnienia, aby udostępnienie danych osobowych, do których przetwarzania zastosowanie mają przepisy RODO, następowało, gdy istnieje podstawa prawna do wykonania takiej operacji na danych osobowych. Naruszenia w tym zakresie stwierdzono bowiem w dwóch z ww. wcześniejszych decyzji Prezesa UODO. Tej kwestii dotyczy również administracyjna kara pieniężna nakładana niniejszą decyzją. Z uwagi na powyższe, w przedmiotowej sprawie należy uznać, że istnieją podstawy do traktowania przesłanki z art. 83 ust. 2 lit. e) RODO jako obciążającej.
58. Kategoriedanych osobowych, których dotyczyło naruszenie [art. 83 ust. 2 lit. g RODO].
Dane osobowe Skarżącej udostępnione z naruszeniem RODO (bez podstawy prawnej) podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. obejmują informacje o rozpadzie związku Skarżącej, miejscowości jej zamieszkania, rodzaju zabudowy mieszkalnej, tytule prawnym do lokalu, o fakcie jej leczenia (...), o tym że cierpi ona na (...), o miejscu przeprowadzenia (...) i informacji o jej stanie emocjonalnym – w zakresie informacji o (...) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”. Spośród nich, informacje o fakcie leczenia (...) Skarżącej, o tym że cierpi ona na (...), o miejscu przeprowadzenia (...) i informacji o jej stanie emocjonalnym – w zakresie informacji o (...) oraz stwierdzeń „(...)” i „(...)”, stanowią dane dotyczące zdrowia, podlegające szczególnej ochronie na gruncie art. 9 ust. 1 RODO. Nakłada to na administratorów tych danych obowiązek szczególnego traktowania tych informacji, także z uwagi na możliwe negatywne konsekwencje dla osób, których te dane dotyczą, w przypadku ich udostępnienia osobom nieuprawnionym, włącznie z ich dyskryminacją czy też utratą dobrego imienia.
W tym kontekście należy przywołać wytyczne EROD 04/2022 w sprawie obliczania administracyjnych kar pieniężnych na podstawie RODO, w których to wskazano: „Jeśli chodzi o wymóg uwzględnienia kategorii danych osobowych, których dotyczyło naruszenie (art. 83 ust. 2 lit. g RODO), w RODO wyraźnie wskazano rodzaje danych, które podlegają szczególnej ochronie, a tym samym bardziej rygorystycznej reakcji przy nakładaniu kar pieniężnych. Dotyczy to co najmniej rodzajów danych objętych art. 9 i 10 RODO oraz danych nieobjętych zakresem tych artykułów, których rozpowszechnianie natychmiast powoduje szkody lub dyskomfort osoby, której dane dotyczą (np. danych dotyczących lokalizacji, danych dotyczących komunikacji prywatnej, krajowych numerów identyfikacyjnych lub danych finansowych, takich jak zestawienia transakcji lub numery kart kredytowych). Ogólnie rzecz biorąc, im większej liczby takich kategorii danych dotyczy naruszenie lub im bardziej wrażliwe są dane, tym większą wagę organ nadzorczy może przypisać temu czynnikowi. Znaczenie ma również ilość danych dotyczących każdej osoby, której dane dotyczą, ponieważ wraz z ilością danych dotyczących każdej osoby, której dane dotyczą, wzrasta skala naruszenia prawa do prywatności i ochrony danych osobowych.”.
59. Ustalając wysokość administracyjnej kary pieniężnej, Prezes UODO nie znalazł podstaw do uwzględnienia okoliczności łagodzących, mających wpływ na ostateczny wymiar kary. Wszystkie przesłanki wymienione w art. 83 ust. 2 lit. a-j RODO w ocenie organu stanowią albo przesłanki obciążające albo jedynie neutralne. Również stosując przesłankę wymienioną w art. 83 ust. 2 lit. k RODO (nakazującą wzięcie pod uwagę wszelkich innych obciążających lub łagodzących czynników mających zastosowanie do okoliczności sprawy) nie znaleziono żadnych okoliczności łagodzących, a jedynie neutralne (co zostało odnotowane poniżej w pkt 67).
60. Inne, niżej wskazane okoliczności, o których mowa w art. 83 ust. 2 RODO, po dokonaniu oceny ich wpływu na stwierdzone w niniejszej sprawie naruszenie, zostały przez Prezesa UODO uznane za neutralne w jego ocenie, to znaczy nie mające ani obciążającego ani łagodzącego wpływu na wymiar orzeczonej administracyjnej kary pieniężnej.
61. Stopieńodpowiedzialności administratora z uwzględnieniem środków technicznych i organizacyjnych wdrożonych przez niego na mocy art. 25 i 32 [art. 83 ust. 2 lit. d RODO].
Naruszenie oceniane w niniejszym postępowaniu (naruszenie przepisów art. 6 ust. 1 i art. 9 ust. 1 RODO) nie ma związku ze stosowanymi przez Komendanta środkami technicznymi i organizacyjnymi.
62. Stopieńwspółpracy z organem nadzorczym w celu usunięcia naruszenia oraz złagodzenia jego ewentualnych negatywnych skutków [art. 83 ust. 2 lit. f RODO].
W toku postępowania w niniejszej sprawie Komendant udzielał odpowiedzi na wezwania organu nadzorczego. Jednakże fakt udzielania odpowiedzi na wezwania organu nie może być potraktowany przez Prezesa UODO jako przesłanka łagodząca, lecz jako wyraz realizacji obowiązków prawnych spoczywających na administratorze danych osobowych. Jak podkreślono w wytycznych EROD 04/2022 w sprawie obliczania administracyjnych kar pieniężnych na podstawie RODO, cyt.: „Należy zatem uznać, że zwykły obowiązek współpracy ma charakter obligatoryjny i w związku z tym powinien być uznawany za okoliczność neutralną (a nie łagodzącą)”.
63. Sposóbw jaki organ nadzorczy dowiedział się o naruszeniu [art. 83 ust. 2 lit. h RODO].
O zaistnieniu naruszenia ochrony danych osobowych, tj. udostępnieniu danych osobowych Skarżącej podczas konferencji prasowej, Prezes UODO został poinformowany przez pełnomocnika Skarżącej, a nie przez Komendanta. Prezes UODO przyjmuje jednak, że przesłanki tej nie potraktuje jako okoliczności obciążającej. O naruszeniu Prezes UODO dowiedział się bowiem z wniesionej w niniejszej sprawie skargi, zaś EROD w Wytycznych 04/2022 w sprawie obliczania administracyjnych kar pieniężnych na podstawie RODO wskazuje, że „W przypadku gdy organ nadzorczy dowiedział się o naruszeniu na przykład w wyniku skargi lub w toku postępowania, co do zasady element ten należy uznać również za okoliczność neutralną.”.
64. Przestrzeganie wcześniej zastosowanych w tej samej sprawie środków, o których mowa w art. 58 ust. 2 RODO [art. 83 ust. 2 lit. i RODO].
Przed wydaniem niniejszej decyzji Prezes UODO nie stosował w wobec Komendanta w rozpatrywanej sprawie żadnych środków wymienionych w art. 58 ust. 2 RODO, w związku z czym Komendant nie miał obowiązku podejmowania żadnych działań związanych z ich stosowaniem, a które to działania, poddane ocenie Prezesa UODO, mogłyby mieć obciążający lub łagodzący wpływ na ocenę stwierdzonego naruszenia.
65. Stosowaniezatwierdzonych kodeksów postępowania na mocy art. 40 RODO lub zatwierdzonych mechanizmów certyfikacji na mocy art. 42 RODO [art. 83 ust 2 lit. j RODO].
Komendant nie stosuje instrumentów, o których mowa w art. 40 i art. 42 RODO. Ich przyjęcie, wdrożenie i stosowanie nie jest jednak – jak stanowią przepisy RODO – obowiązkowe dla administratorów i podmiotów przetwarzających, w związku z czym okoliczność ich niestosowania nie może być w niniejszej sprawie poczytana na niekorzyść Komendanta. Na korzyść Komendanta natomiast mogłaby być uwzględniona okoliczność przyjęcia i stosowania tego rodzaju instrumentów jako środków gwarantujących wyższy niż standardowy poziom ochrony przetwarzanych danych osobowych.
66. Osiągnięte bezpośrednio lub pośrednio w związku z naruszeniem korzyści finansowe lub uniknięte straty [art. 83 ust. 2 lit. k RODO].
Prezes UODO nie stwierdził, żeby Komendant w związku z naruszeniem odniósł jakiekolwiek korzyści finansowe lub uniknął tego rodzaju strat. Brak jest więc podstaw do traktowania tej okoliczności jako obciążającej Komendanta. Stwierdzenie zaistnienia wymiernych korzyści finansowych wynikających z naruszenia przepisów RODO należałoby ocenić zdecydowanie negatywnie. Natomiast nieosiągnięcie przez Komendanta takich korzyści, jako stan naturalny, niezależny od naruszenia i jego skutków, jest okolicznością, która z istoty rzeczy nie może być łagodzącą dla Komendanta. Potwierdza to samo sformułowanie przepisu art. 83 ust. 2 lit. k RODO, który nakazuje organowi nadzorczemu zwrócić należytą uwagę na korzyści „osiągnięte” – zaistniałe po stronie podmiotu dokonującego naruszenia.
67. Inne obciążające lub łagodzące czynniki mające zastosowanie do okoliczności sprawy [art. 83 ust. 2 lit. k RODO].
Prezes UODO wszechstronnie rozpatrując sprawę nie odnotował innych niż opisane powyżej okoliczności mogące mieć wpływ na ocenę naruszenia i na wysokość orzeczonej administracyjnej kary pieniężnej.
68. Uwzględniając wszystkie omówione wyżej okoliczności, Prezes UODO uznał, że nałożenie administracyjnej kary pieniężnej na Komendanta jest konieczne i uzasadnione wagą, charakterem oraz zakresem zarzucanych Komendantowi naruszeń przepisów RODO. Stwierdzić należy, że zastosowanie wobec Komendanta jakiegokolwiek innego środka naprawczego przewidzianego w art. 58 ust. 2 RODO, w szczególności zaś poprzestanie na upomnieniu (art. 58 ust. 2 lit. b RODO), nie byłoby proporcjonalne do stwierdzonych nieprawidłowości w procesie przetwarzania danych osobowych oraz nie gwarantowałoby tego, że Komendant w przyszłości nie dopuści się kolejnych zaniedbań.
69. Odnosząc się do wysokości wymierzonej Komendantowi administracyjnej kary pieniężnej, wskazać należy, że wobec faktu, iż Komendant jako centralny organ administracji rządowej jest jednostką sektora finansów publicznych, o której mowa w art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.) zastosowanie znajdzie art. 102 ust. 1 pkt 1 uodo z 10 maja 2018 r., z którego wynika ograniczenie wysokości (do 100.000 zł) administracyjnej kary pieniężnej, jaka może zostać nałożona na jednostkę sektora finansów publicznych.
70. Uzasadniając fakt nałożenia na Komendanta administracyjnej kary pieniężnej w wysokości 75.000 zł, wskazać należy, że w ocenie Prezesa UODO kara w niższej wysokości nie spełniłaby swojej funkcji odstraszającej, o której m.in. wprost jest mowa w art. 83 ust. 1 RODO (a jak wskazano niżej kara nałożona w tej konkretnej sprawie ma też charakter prewencyjny). W ocenie Prezesa UODO, zastosowana administracyjna kara pieniężna spełnia w ustalonych okolicznościach niniejszej sprawy funkcje, o których mowa w art. 83 ust. 1 RODO, tzn. będzie w tym indywidualnym przypadku skuteczna, proporcjonalna i odstraszająca.
71. Zdaniem Prezesa UODO nałożona na Komendanta administracyjna kara pieniężna będzie skuteczna, albowiem doprowadzi do stanu, w którym Komendant będzie prawidłowo chronił dane osobowe przed ich udostępnieniem bez podstawy prawnej. Skuteczność tej kary równoważna jest zatem gwarancji tego, że Komendant od momentu zakończenia niniejszego postępowania będzie ze starannością podchodzić do wymogów stawianych przez przepisy o ochronie danych osobowych.
72. Zastosowana administracyjna kara pieniężna jest również proporcjonalna do stwierdzonego naruszenia przepisów RODO, w tym zwłaszcza jego wagi, negatywnego skutku dla osoby dotkniętej naruszeniem ochrony danych osobowych oraz wysokiego ryzyka negatywnych konsekwencji, jakie może ona ponieść. Zdaniem Prezesa UODO, nałożona na Komendanta administracyjna kara pieniężna nie stanowi dla niego nadmiernego obciążenia, wobec ustawowego ograniczenia jej wysokości w przypadku jednostek sektora finansów publicznych. W szczególności jej zapłata nie wpłynie na zdolność Komendanta do wywiązywania się przez niego z jego ustawowych zadań. Zdaniem Prezesa UODO, Komendant powinien i jest w stanie ponieść konsekwencje swoich zaniedbań w sferze ochrony danych, stąd nałożenie administracyjnej kary pieniężnej w wysokości 75.000 złotych (słownie: siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych) jest w pełni uzasadnione.
73. W ocenie Prezesa UODO, administracyjna kara pieniężna spełni w tych konkretnych okolicznościach funkcję edukacyjną, ale również i prewencyjną. Wskaże bowiem zarówno Komendantowi, jak i innym administratorom danych na odpowiedzialność organów władzy państwowej za bezprawne działania podejmowane przez nie z wykorzystaniem swojej władzy oraz możliwości, które ta władza daje.
74. Zatem zastosowana administracyjna kara pieniężna spełnia w ustalonych okolicznościach niniejszej sprawy przesłanki, o których mowa w art. 83 ust. 1 RODO, ze względu na wagę stwierdzonych naruszeń w kontekście zgodności przetwarzania danych osobowych z prawem.
75. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że piastun organu władzy publicznej, który dopuścił się naruszenia przepisów prawa, w tym przepisów o ochronie danych osobowych, może ponieść ewentualną odpowiedzialność karną, np. w związku z przekroczeniem swoich uprawnień (art. 231 Kodeksu karnego, art. 107 ust. 1 i 2 uodo z 10 maja 2018 r.). Ponadto art. 2 ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2349), stanowi, że funkcjonariusz, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził szkodę w mieniu, o którym mowa w art. 1 ust. 1, ponosi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, chociażby wynikająca z niego szkoda powstała po rozwiązaniu stosunku służbowego. Mienie, o którym mowa w art. 1 pkt 1 ww. ustawy, to mienie Skarbu Państwa znajdujące się w dyspozycji organu lub jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych albo nadzorowanych przez ministrów właściwych do spraw wewnętrznych, do spraw finansów publicznych, Ministra Obrony Narodowej, Marszałka Sejmu, Ministra Sprawiedliwości, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Służby Wywiadu Wojskowego i Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Podkreślenia wymaga, że przedmiotowa decyzja związana jest z odpowiedzialnością o charakterze administracyjnym ponoszoną przez Komendanta (organu) – administratora danych osobowych – za naruszenie przepisów RODO. Komendant ma natomiast możliwość zastosować środki prawne, które pozwalają mu na dochodzenie odpowiedzialności prawnej i finansowej – w szczególności w cywilnoprawnym postępowaniu regresowym, tudzież w drodze pociągnięcia osoby winnej naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych do odpowiedzialności karnej za ich naruszenie. Prezes UODO stoi na stanowisku, że dla zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych konieczne są efektywne mechanizmy dochodzenia odpowiedzialności za ich naruszenie przez administratorów, w tym także w odniesieniu do pracowników lub funkcjonariuszy administratora.
76. Odnosząc się do zawartego w skardze żądania cyt. „usunięcia danych osobowych przetwarzanych niezgodnie z prawem” zauważyć należy, że przedmiotem niniejszego postępowania jest udostępnienie danych osobowych podczas konferencji prasowej w dniu (...) r. To udostępnienie danych jest procesem nieodwracalnym, dlatego – mimo stwierdzenia, że udostępnienie nastąpiło bez podstawy prawnej – nie jest możliwe przywrócenie w tej sprawie stanu zgodnego z prawem sprzed tego udostępnienia, w szczególności poprzez nakazanie usunięcia tych danych osobowych. Prezes UODO w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, może skorzystać z uprawnień naprawczych przyznanych na podstawie art. 58 ust. 2 RODO. W niniejszej sprawie, jakkolwiek Prezes UODO stwierdził naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, nie ma możliwości przywrócenia stanu zgodnego z prawem poprzez nakazanie Komendantowi usunięcia udostępnionych danych osobowych. Powyższe jest konsekwencją faktu, że stwierdzone naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych ma charakter przeszły i nieodwracalny.
77. Odnosząc się do zawartego w skardze żądania cyt. „podjęcia działań, by poinformować administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, które dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje” wskazać należy, że obowiązek podjęcia ww. działań, wymaga skorzystania przez osobę, której dane dotyczą, z przysługującego jej prawa do usunięcia danych. Wynika on bowiem z art. 17 ust. 2 RODO, który stanowi, że jeżeli administrator upublicznił dane osobowe, a na mocy ust. 1 ma obowiązek usunąć te dane osobowe, to – biorąc pod uwagę dostępną technologię i koszt realizacji – podejmuje rozsądne działania, w tym środki techniczne, by poinformować administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, której dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje. Art. 17 ust. 1 RODO przewiduje z kolei, że osoba, której dane dotyczą, ma prawo do żądania od administratora niezwłocznego usunięcia dotyczących jej danych osobowych, a administrator ma obowiązek bez zbędnej zwłoki usunąć dane osobowe, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności wskazanych w lit. a-f tej jednostki redakcyjnej RODO.
78. Zgodnie z treścią art. 58 ust. 2 lit. g RODO, Prezes UODO może nakazać usunięcie uchybień poprzez nakazanie administratorowi wykonania obowiązku określonego w art. 17 ust. 2 RODO, tj. podjęcia działań, aby poinformować innych administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, której dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje. Przepis ten przewiduje bowiem, że każdemu organowi nadzorczemu przysługują uprawnienie naprawcze do nakazania na mocy art. 16, 17 i 18 sprostowania lub usunięcia danych osobowych lub ograniczenia ich przetwarzania oraz nakazanie na mocy art. 17 ust. 2 i art. 19 powiadomienia o tych czynnościach odbiorców, którym dane osobowe ujawniono. Jednakże, taki nakaz może zostać wydany jedynie po uprzednim dokonaniu oceny zachowania administratora tych danych, który wcześniej otrzymał żądanie osoby, której dane dotyczą. Obowiązek określony w art. 17 ust. 2 RODO dotyczy bowiem przekazania informacji o żądaniach, osoby której dane dotyczą. Zaznaczyć przy tym należy, że realizacja obowiązku, o którym mowa w art. 17 ust. 2 RODO, nie wymaga wniesienia przez osobę, której dane dotyczą, do administratora odrębnego żądania poinformowania innych administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, której dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje. Z motywu 66 preambuły RODO wynika bowiem, że ten obowiązek jest wzmocnieniem prawa przysługującego osobie, której dane dotyczą, na podstawie art. 17 ust. 1 RODO. Motyw ten wyjaśnia, że aby wzmocnić prawo do „bycia zapomnianym” w Internecie, należy rozszerzyć prawo do usunięcia danych poprzez zobowiązanie administratora, który upublicznił te dane osobowe, do poinformowania administratorów, którzy przetwarzają takie dane osobowe o usunięciu wszelkich łączy do tych danych, kopii tych danych osobowych lub ich replikacji. Spełniając ten obowiązek administrator powinien podjąć racjonalne działania z uwzględnieniem dostępnych technologii i dostępnych mu środków, w tym dostępnych środków technicznych, w celu poinformowania administratorów, którzy przetwarzają dane osobowe, o żądaniu osoby, której dane dotyczą. Na to, że realizacja obowiązku, o którym mowa w art. 17 ust. 2 RODO, nie wymaga skierowania do administratora przez osobę, której dane dotyczą, innego żądania niż żądanie usunięcia danych osobowych wskazuje również wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 października 2022 r. w sprawie C-129/21, w którym wskazano, że „Artykuł 17 ust. 2 rozporządzenia 2016/679 należy interpretować w ten sposób, że: nie sprzeciwia się on temu, aby krajowy organ nadzorczy nakazał dostawcy publicznie dostępnych spisów abonentów i usług biura numerów, do którego zwrócono się o zaprzestanie publikowania danych określonej osoby, aby podjął on „rozsądne działania”, w rozumieniu tego przepisu, służące poinformowaniu dostawców wyszukiwarek internetowych o tym żądaniu usunięcia danych.” Ponadto, taka interpretacja art. 17 ust. 2 RODO, jest systemowo spójna z literalnym brzmieniem art. 19 zdanie pierwsze RODO, który nie wymaga odrębnego żądania osoby, której dane dotyczą, aby administrator był obowiązany do poinformowania odbiorców, którym ujawniono dane osobowe, o usunięciu danych dokonanym w wyniku realizacji żądania z art. 17 ust. 1 RODO. Przepis ten stanowi bowiem, że administrator informuje o sprostowaniu lub usunięciu danych osobowych lub ograniczeniu przetwarzania, których dokonał zgodnie z art. 16, art. 17 ust. 1 i art. 18, każdego odbiorcę, któremu ujawniono dane osobowe, chyba że okaże się to niemożliwe lub będzie wymagać niewspółmiernie dużego wysiłku.
79. Rolą organu w tej konkretnej sprawie jest zatem zbadanie, czy administrator danych osobowych, do którego osoba, której dane dotyczą, zwróciła się z konkretnym żądaniem usunięcia danych osobowych, właściwie zrealizował związany z tym żądaniem obowiązek, o którym mowa w art. 17 ust. 2 RODO. Administrator nie może domniemywać istnienia żądania usunięcia danych osobowych. Żądanie takie powinno zaistnieć, a więc zostać jasno i wyraźnie sformułowane i zakomunikowane administratorowi danych. Brak wniosku o usunięcie danych osobowych skierowanego do administratora danych wyklucza zaś możliwość nakazania administratorowi przez Prezesa UODO realizacji obowiązku określonego w art. 17 ust. 2 RODO. Dla niniejszego rozstrzygnięcia podstawowe znaczenie ma zatem nie samo żądanie przedstawione przez Skarżącą Prezesowi UODO, ale wniosek Skarżącej do Komendanta – administratora jej danych osobowych.
80. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że Skarżąca nie zwracała się do Komendanta z żądaniem usunięcia jej danych osobowych, tj. z wnioskiem, o którym mowa w art. 17 ust. 1 RODO. Jednocześnie należy wskazać, że sprecyzowanie żądania usunięcia danych osobowych we wniosku (skardze) do Prezesa UODO nie konwaliduje braku wniosku skierowanego przez Skarżącą do administratora danych osobowych. W kwestii żądania, którego dotyczy ta część uzasadnienia niniejszej decyzji, organ nie ma zatem podstaw do skierowania któregokolwiek z nakazów określonych w art. 58 ust. 2 RODO, a zwłaszcza wynikającego z art. 58 ust. 2 lit. g) RODO, nakazu na mocy art. 17 ust. 2 RODO podjęcia działań, by poinformować administratorów przetwarzających te dane osobowe, że osoba, której dane dotyczą, żąda, by administratorzy ci usunęli wszelkie łącza do tych danych, kopie tych danych osobowych lub ich replikacje. Organ władny jest bowiem wydać taką decyzję wyłącznie wtedy, gdy podmiot danych wniósł do administratora żądanie, korzystając z prawa przysługującego na mocy art. 17 ust. 1 RODO. W niniejszej sprawie ustalono zaś, że Skarżąca nie zwróciła się z wnioskiem o usunięcie jej danych osobowych do Komendanta.
81. Odnośnie do podniesionego w skardze zarzutu naruszenia art. 32 ust. 1, art. 33 ust. 1 oraz 34 ust. 1 RODO, wskazać należy, że kwestie zgodności działania Komendanta z tymi przepisami nie mogą być podstawą do wydania decyzji w indywidualnej sprawie Skarżącej.
82. Przede wszystkim art. 32 ust. 1 RODO to przepis nakładający na administratora danych obowiązek wdrożenia odpowiednich zabezpieczeń w procesie przetwarzania danych osobowych. Przewiduje on bowiem, że uwzględniając stan wiedzy technicznej, koszt wdrażania oraz charakter, zakres, kontekst i cele przetwarzania oraz ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia i wadze, administrator i podmiot przetwarzający wdrażają odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa odpowiadający temu ryzyku. Skarga do Prezesa UODO nie może zaś służyć dokonywaniu kontroli stosowanych środków technicznych i organizacyjnych na wniosek osoby, której dane dotyczą, a służyć ma przywróceniu stanu zgodnego z prawem w razie stwierdzenia naruszenia praw tej osoby. Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 7 stycznia 2016 r. (sygn. akt II SA/Wa 1238/15) wskazał, że „Sąd podziela stanowisko organu, iż sprawy dotyczące zabezpieczenia danych osobowych (…) mogą być jedynie przedmiotem postępowania wszczętego z urzędu przez Generalnego Inspektora”.
83. Określony natomiast w art. 34 ust. 1 RODO obowiązek zawiadomienia osoby, której dane dotyczą, o naruszeniu ochrony danych osobowych mogącym powodować wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych związany jest z wynikającym z art. 33 ust. 1 RODO obowiązkiem zgłoszenia naruszenia przez administratora do organu nadzorczego. Zawiadomienia osób, których dane dotyczą, zgodnie z art. 34 ust. 1 RODO administrator dokonuje, o ile nie zaistnieją przesłanki, wyłączające taki obowiązek. Obowiązkiem administratora jest zatem zawiadomienie osoby, której dane dotyczą o naruszeniu, o ile naruszenie to może powodować wysokie ryzyko naruszenia praw i wolności osób fizycznych i nie zaistniała jednocześnie jedna z przesłanek określonych w art. 34 ust. 3 RODO, która zwalnia administratora z obowiązku tego zawiadomienia. Do oceny działania administratora w tym zakresie uprawniony jest zaś tylko organ nadzorczy, który po zbadaniu okoliczności związanych ze zgłoszonym mu naruszeniem może zażądać od administratora zawiadomienia osoby, której dane dotyczą lub stwierdzić, że spełniona została jedna z przesłanek określonych w art. 34 ust. 3 RODO. Również wyłącznie organ nadzorczy jest uprawniony do oceny, czy administrator był obowiązany zgłosić naruszenie ochrony danych osobowych organowi nadzorczemu. To organ nadzorczy z urzędu weryfikuje zatem podjęte przez administratora działania. W związku z tym stroną postępowania dotyczącego zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych lub zawiadomienia o takim naruszeniu może być wyłącznie administrator, zaś Skarżącej nie przysługuje prawo do żądania nakazania administratorowi poinformowania Prezesa UODO lub Skarżącej o naruszeniu ochrony danych osobowych. Podkreślić w tym miejscu należy, że katalog uprawnień mogących być skutecznie wyegzekwowanymi przez osobę, której dane dotyczą, w postępowaniu prowadzonym z jej skargi przez Prezesa UODO, został określony w Rozdziale III RODO, w artykułach 12-22.
84. Jednocześnie wskazać należy, że nie potwierdził się zarzut udostępnienia przez Komendanta informacji o (...) Skarżącej. Z materiału dowodowego wynika, że na odtworzonym na konferencji nagraniu pada pytanie „(…)”. Jednakże treść ww. pytania nie ujawnia informacji o tym, czy Skarżąca miała (…). Odpowiedź na to pytanie na odtworzonym nagraniu została zaś zagłuszona, a początek następnej wypowiedzi (dyżurnego Komendy Miejskiej Policji w Ź.), mogący dotyczyć tej kwestii, jest niezrozumiały i nie został ujęty w transkrypcji nagrania wyświetlanej na ekranie znajdującym się za Komendantem (dołączony do notatki służbowej z 3 lipca 2024 r. wydruk ze zrzutem ekranu z transkrypcją tej wypowiedzi stanowi kartę 70 verte akt sprawy). W treści skargi pełnomocnik Skarżącej udostępnienia informacji o (...) Skarżącej upatruje w wnioskowaniu tego faktu z wypowiedzi operatora w trakcie rozmowy utrwalonej na pierwszym z nagrań odtworzonych na konferencji prasowej Komendanta. Jednakże, w ocenie Prezesa UODO, z uwagi na jakość odtworzonego nagrania nie jest możliwe ustalenie, do czego odnosi się sformułowanie „(...)” zawarte w wypowiedzi operatora, w szczególności, czy jest informacją o wcześniejszych (...) Skarżącej, czy też jej sensem jest np. udzielenie zgłaszającej wskazówki, aby poinformowała Policję o ewentualnych (...) lub też, że stanowi ona informację o połączeniu z komórką organizacyjną Policji właściwą w sprawie (…). Środkowa część tej wypowiedzi, mogąca zawierać kontekst sformułowania „(...)”, jest bowiem niezrozumiała, czego dowodem jest treść notatki służbowej z 3 lipca 2024 r. sporządzonej z obejrzenia nagrania konferencji Komendanta (karta 61 verte akt sprawy) oraz dołączony do tej notatki zrzut ekranu (karta 67 akt sprawy) z transkrypcją wypowiedzi wyświetloną podczas konferencji. Wobec tego nie można uznać, że na konferencji prasowej Komendanta została udostępniona informacja o (...) Skarżącej. Nie można tym samym stwierdzić, że ten proces przetwarzania danych osobowych zaistniał, wobec czego w tym zakresie niniejsze postępowanie jest bezprzedmiotowe i w związku z tym podlega umorzeniu na podstawie art. 105 § 1 Kpa. Zgodnie z ww. przepisem, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Brzmienie powołanej regulacji nie pozostawia wątpliwości, że w razie stwierdzenia bezprzedmiotowości postępowania organ prowadzący to postępowanie obligatoryjnie je umarza. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, cyt.: „bezprzedmiotowość postępowania administracyjnego to brak przedmiotu postępowania. Tym przedmiotem jest zaś konkretna sprawa, w której organ administracji państwowej jest władny i jednocześnie zobowiązany rozstrzygnąć na podstawie przepisów prawa materialnego o uprawnieniach lub obowiązkach indywidualnego podmiotu” (wyrok z 5 października 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 1093/17). Ustalenie przez organ administracji publicznej zaistnienia przesłanki, o której mowa w art. 105 § 1 Kpa, zobowiązuje go, jak podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie, do umorzenia postępowania, nie ma bowiem wówczas podstaw do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty, a dalsze prowadzenie postępowania w takim przypadku stanowiłoby o jego wadliwości, mającej istotny wpływ na wynik sprawy.
85. W niniejszej sprawie, podzielając stanowisko wyrażone w przytoczonym powyżej wyroku sądu, należy stwierdzić, że zaistniała przesłanka bezprzedmiotowości postępowania i umorzenia postępowania – w oparciu o art. 105 § 1 Kpa – w zakresie obejmującym udostępnienie na konferencji prasowej Komendanta informacji o (...) Skarżącej. Przeprowadzone postępowanie nie wykazało bowiem, aby w tym zakresie kwestionowany przez Skarżącą proces przetwarzania danych osobowych zaistniał, zatem brak jest w tym zakresie przedmiotu postępowania.
W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes UODO rozstrzygnął, jak w sentencji niniejszej decyzji administracyjnej.