30.06.2021

Kronika XI edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa”

Dobiegła końca realizacja XI edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Twoje dane – Twoja sprawa”. Mimo trudnego dla nas wszystkich czasu, jakim nadal jest pandemia COVID-19, udało nam się pobić kolejne rekordy.

Poniżej prezentujemy podsumowanie XI edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa”

419 szkół i ośrodków doskonalenia nauczycieli zgłosiło się do udziału w programie

Nabór do bieżącej edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa” zbiegł się z inauguracją roku szkolnego 2020/21 – 1 września. Od tej pory, aż przez kolejne miesiące, Urząd Ochrony Danych Osobowych przyjmował zgłoszenia szkół oraz placówek oświaty, chcących poszerzyć świadomość na temat ochrony danych osobowych oraz prywatności, a także dołożyć cegiełkę do sukcesu programu. W promującym nabór artykule przedstawiono cykl porad edukacyjnych, które uczestnicy w przyszłości otrzymywali. „Będą to krótkie i użyteczne wskazówki, podane w atrakcyjnej formie graficznej, dostarczającej wiedzy potrzebnej do świadomego korzystania z nowoczesnych urządzeń i programów komputerowych, a także aplikacji mobilnych, przeznaczonych do nauki i rozrywki” ─ zapowiadała już w sierpniu Urszula Góral, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Edukacji. Również publikując materiał wideo, promowano XI edycję programu.

Aż 2564 nauczycieli oraz 50 861 uczniów skorzystało z programu

Z uwagi na pandemię, panującą w kraju i na świecie, tradycyjne wielkie i huczne otwarcie, przewidziane „na żywo”, a więc z udziałem ekspertów, nauczycieli, szkolnych koordynatorów programu oraz pracowników UODO, nie było możliwe – całość przeniosła się do Internetu. W dniach 15–16 października 2020 roku zorganizowano dwuczęściowe webinarium, inaugurując tym samym XI edycję programu „Twoje dane – Twoja sprawa”. Pierwszy dzień wydarzenia poświęcono wyjaśnieniu kluczowych kwestii, związanych z bezpiecznym przetwarzaniem danych osobowych. Wśród tematów omówionych przez ekspertów UODO znalazły się zarówno zagadnienia ogólne dotyczące prawa ochrony danych oraz prawa do prywatności, jak i bardziej złożone problemy, z jakimi borykają się placówki edukacyjne, bowiem prelegenci uwzględnili także zagadnienia zgłaszane do UODO przez inspektorów ochrony danych z sektora oświaty. W drugim dniu szkolenia odbyły się warsztaty, podczas których przedstawiciele szkół , przedstawili doświadczenia własne, związane z udziałem w programie i zaprezentowali wybrane inicjatywy edukacyjne, zrealizowane w swoich szkołach i placówkach oświatowych w latach ubiegłych.

Zrealizowano 1 778 inicjatyw edukacyjnych, w tym 614 z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych

Wielkim świętem był XV Dzień Ochrony Danych Osobowych, przypadający, jak co roku, 28 stycznia. Z tej okazji, Jan Nowak, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, wysłał list otwarty, skierowany zarówno do dyrektorów i nauczycieli, jak i do rodziców oraz uczniów. Na jego treść składają się nie tylko podziękowania za przygotowanie licznych inicjatywy edukacyjnych, które szkoły zaplanowały w związku ze zbliżającymi się obchodami Dnia Ochrony Danych Osobowych, ale przede wszystkim zawiera on wskazanie na potrzebę kształtowania odpowiedzialnych zachowań w obszarze ochrony danych i prywatności wśród dzieci i młodzieży. „Zwracajmy uwagę na to, jakie informacje udostępniamy o sobie i o innych, szczególnie w cyfrowej rzeczywistości. Zwracajmy szczególną uwagę na to, w jaki sposób nasze dane przetwarzają inne podmioty i korzystajmy z przysługujących nam praw dotyczących ochrony danych osobowych. Ochrona danych osobowych to sedno umiejętności cyfrowych” – apelował Prezes UODO, podkreślając jednocześnie kluczowy aspekt w ochronie prywatności, jakim jest dokonywanie właściwych wyborów, które pociągają za sobą określone konsekwencje.

Choć główny punkt obchodów stanowiła konferencja naukowa pt. „Realna ochrona danych osobowych w zdalnej rzeczywistości”, podczas XV DODO ogłoszono również konkursy dla uczniów i szkół. Konkurs adresowany do uczniów polegał na przygotowaniu miniporadnika dla rodziców pt. „Życie rodzinne online i offline. Porozmawiajmy o ochronie danych osobowych”, w którym autorzy przedstawić mieli, za pomocą krótkiego i jasnego przekazu, zasady ochrony danych osobowych. W konkursie dla szkół natomiast wyłaniano najlepsze inicjatywy edukacyjne, zrealizowane w ramach bieżącej edycji programu, a więc działanie (zajęcia, gry, zabawy edukacyjne, warsztaty), które służą upowszechnieniu wiedzy o ochronie danych osobowych i prawa do prywatności wśród uczniów i nauczycieli. Wyniki konkursów UODO ogłoszono odpowiednio 14 i 21 maja tego roku.

Webinaria, pigułki wiedzy i spotkania – popularne formy zdobywania wiedzy i wymiany informacji

„Bezpieczeństwo danych osobowych w okresie kształcenia na odległość” ‒ to temat wykładu online przygotowanego przez Urząd Ochrony Danych Osobowych dla kadry pedagogicznej szkół różnego typu. Webinarium odbyło się 11 marca 2021 roku w ramach programu zainicjowanego przez Kuratorium Oświaty w Warszawie „Reaguj i wspieraj. Koalicja na rzecz tworzenia bezpiecznego środowiska nauczania na odległość”, którego celem jest wspomaganie dzieci i młodzieży w nauce na odległość poprzez przekazanie rodzicom i nauczycielom wiedzy przydatnej w organizacji bezpiecznego procesu zdalnej edukacji.

Kwiecień zapisał się jako miesiąc niezwykle intensywny jeśli chodzi o działania edukacyjne, prowadzone w ramach XI edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa”. Urząd Ochrony Danych Osobowych, wraz z Komendą Stołeczną Policji, zorganizował 9 kwietnia webinarium „Bezpieczeństwo cyfrowe dzieci i młodzieży a odpowiedzialność”, również podnosząc istotne w dobie pandemii kwestie. Spotkanie – choć w formule zdalnej – stanowiło świetną okazję do przybliżenia zasad ochrony naszych danych w Internecie oraz zagrożeń, których najmłodsi muszą być świadomi. To kolejne już spotkanie z cyklu wykładów otwartych UODO, przygotowywane z Ośrodkiem Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie.

Natomiast w drugiej połowie miesiąca – 28 kwietnia – Urząd Danych Osobowych przeprowadził wykład online „RODO w szkolnej ławce. Przetwarzanie danych biometrycznych”, adresowany wyłącznie do dyrektorów oraz kadry pedagogicznej szkół i placówek oświatowych, uczestniczących w bieżącej edycji programu. Webinarium posłużyło omówieniu kluczowych zagadnień, związanych z przetwarzaniem danych biometrycznych. Eksperci UODO wyjaśnili, dlaczego należy zachować wzmożoną ostrożność przy przetwarzaniu przez szkoły danych osobowych dzieci, które powinny być szczególnie chronione. Na podstawie analizy bieżących spraw oraz przepisów i wytycznych, wskazali, na co zwracać uwagę przy przetwarzaniu danych biometrycznych.

Równolegle z webinariami i szkoleniami, od października do czerwca uczestnicy XI edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa” otrzymywali porady edukacyjne z cyklu „Warto wiedzieć”. Do podjęcia tego działania przyczyniły się doświadczenia UODO z realizacji poprzedniej edycji programu, gdy wskutek zaistnienia pandemii COVID-19 w minionym roku szkolnym, nauka częściowo odbyła się w formie zdalnego nauczania. Przygotowane porady traktowały o bezpieczeństwie danych osobowych w wirtualnym świecie, skupiały się na najpowszechniejszych i najpopularniejszych wśród dzieci oraz młodzieży szkolnej aplikacjach. Prócz pigułek wiedzy dotyczących Snapchatu lub Instagrama, zaprezentowano również następujące tematy: „10 zasad ochrony prywatności przy instalowaniu aplikacji”, „Dzięki kilku kliknięciom możemy ograniczyć swoją widoczność w sieci” oraz „Wyciek danych a ochrona prywatności w sieci”. Cykl porad spotkał się z uznaniem i aprobatą uczestników programu.

Przeglądając tak kalendarz, nie sposób nie wspomnieć o współpracy Urzędu Ochrony Danych Osobowych z Radomskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli oraz innymi tego rodzaju placówkami z całej Polski. Dowodem kooperacji był cykl trzech spotkań, inspirowanych i koordynowanych przez RODoN, podczas których przedstawiciele placówek doskonalenia nauczycieli mieli okazję wymienić się doświadczeniami oraz dobrymi praktykami dotyczącymi programu „Twoje dane – Twoja sprawa”. Zostały omówione cele i założenia współpracy. Udział w organizowanym przedsięwzięciu pozwolił nie tylko na wymianę doświadczeń, ale stanowił również inspirację do podejmowania kolejnych wartych uwagi działań.

Nawet pandemia nie przeszkodziła w przygotowaniu wielu prac konkursowych

Ogłoszone na początku roku konkursy UODO rozstrzygnięto wiosną. Komisja konkursowa, składająca się z Dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Edukacji oraz jego pracowników, 14 maja 2021 r. wyłoniła laureatów konkursów dla uczniów szkół uczestniczących w XI edycji programu „Twoje dane – Twoja sprawa”. Zadaniem konkursowym było przygotowanie poradnika dla rodziców pt. „Życie rodzinne online i offline. Porozmawiajmy o ochronie danych osobowych”. Zaszczytne I miejsce zdobył Franciszek Wasiak ze Szkoły Podstawowej nr 9 im. Władysława Jagiełły w Kutnie, autor cennego wideoporadnika.

Tydzień później, 21 maja 2021 r., Komisja ogłosiła zwycięzców konkursu dla szkół, upowszechniającego wiedzę na temat prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Placówki oświaty mogły zaprezentować w nim inicjatywy edukacyjne zrealizowane w tym roku szkolnym w związku z udziałem w bieżącej edycji programu edukacyjnego UODO. Zwycięska – spośród 14 innych – inicjatywa to zrealizowane przez Szkołę Podstawową nr 4 im. Adama Mickiewicza z Lublina w Dniu Ochrony Danych Osobowych specjalne zajęcia edukacyjne podczas lekcji języka polskiego „DODO Agencja – mitologiczna interwencja”, w trakcie których uczniowie rozwiązywali zagadkę detektywistyczną. Obok motywów z mitologii greckiej, uczniowie mierzyli się w zabawie z zagadnieniami dotyczącymi ochrony danych osobowych. To właśnie lubelskiej „czwórce” przypadło „Złote Pióro”, czyli statuetka Prezesa UODO.

Gdy nadszedł czas na rozdania nagród w konkursach, organizowane już w tradycyjnej formie, przedstawiciele Urzędu Ochrony Danych Osobowych najpierw udali się do Kutna. Laureaci – Szkoła Podstawowa nr 9 oraz jej uczeń, Franciszek Wasiak – nagrody odebrali 8 czerwca. Podczas uroczystości Mirosław Sanek, Zastępca Prezesa UODO, podkreślił, jak istotne jest edukowanie dzieci na temat zagrożeń w cyberprzestrzeni. „Krzewienie kultury ochrony danych należy również do nauczycieli i rodziców. Chcę bardzo za to podziękować. To dzięki Państwu dzieci są bardziej świadome zagrożeń, jakie niesie poruszanie się po wirtualnym świecie, w cyberprzestrzeni” – dodał Mirosław Sanek.

Przypomnijmy, że SP nr 9 zajęła II miejsce w konkursie dla szkół za inicjatywę edukacyjną „Nasze dane, nasza sprawa” (seminarium online dla uczniów, rodziców i nauczycieli).

Drugim punktem był Lublin. Tam, Szkoła Podstawowa nr 4 im. Adama Mickiewicza została 21 czerwca uhonorowana statuetką „Złotego Pióra” Prezesa UODO za najlepszą inicjatywę edukacyjną, zrealizowaną w ramach XI edycji programu edukacyjnego „Twoje dane – Twoja sprawa”. Nagrodzona lekcja języka polskiego pt. „DODO Agencja – mitologiczna interwencja” zwyciężyła jednocześnie w konkursie dla szkół i placówek oświatowych. Pomysłodawczynią i autorką scenariusza zajęć jest p. Joanna Hałoń-Gnutek, nauczycielka i koordynatorka programu w szkole.

Pozostałe wyróżnienia specjalne za inicjatywy edukacyjne wręczono w czerwcu. Wśród nagrodzonych znaleźli się: Szkoła Podstawowa nr 360 z Warszawy, Radomski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Zespół Szkół Podstawowej i Przedszkola z Ilkowic, Szkoła Podstawowa nr 17 z Rzeszowa oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, Branżowa Szkoła I Stopnia nr 1 Specjalna z Zamościa. Ceremonie odbyły się w Warszawie, w siedzibie Urzędu Ochrony Danych Osobowych – przy jednoczesnym zachowaniu reżimu sanitarnego.

Podsumowanie

Przedstawmy program „Twoje dane – Twoja sprawa” w liczbach. Te, jak wspomniano na początku, są iście rekordowe: 419 szkół i ośrodków doskonalenia nauczycieli uczestniczących w programie, 4 482 przeszkolonych nauczycieli i 2564 zaangażowanych w jego realizację oraz 50 861 uczniów biorących udział w programie. Zrealizowano 1 778 inicjatyw edukacyjnych – w tym 614 z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych. Nauczyciele przeprowadzili aż 4398 lekcji na temat ochrony danych osobowych.

Z uwagi na trwającą pandemię oraz zdalny model nauki i pracy, powyższe dane stanowią powód do dumy. Jest nam niezmiernie miło, że wzięli Państwo udział w XI edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Twoje dane – Twoja sprawa”, przyczyniając się nie tylko do bicia rekordów, lecz przede wszystkim krzewienia kultury ochrony danych osobowych oraz prywatności.

Dziękujemy!

Patronat honorowy: